Aguesta lei semble que s’age hèt a còr coduda

Ager s’aprovaue era lei dera tèrra a on neishí e creishí, era lei d’Aran. Non ei era tèrra a on i viui, tot e èster un país non totes es professions i caben, coma era recèrca scientifica. Donques è seguit tot eth procès (aranés e català) a 3.000 km de luenh, des deth nòrd de Suècia e sustot a trauers des hilats sociaus.

Ei ua grana notícia dempús de decènnis d’incertitud e inseguretat, vèir coma ua basa legau regule especificaments era tua tèrra. Aué ja è pogut explicar as companhs deth departament, de mès de quinze nacionalitats diferentes, que vengui d’ua peculiara val deth Pirenèu. Poiria ensenhar-les-i un mapa d’Espanha a on laguens de Catalonha, era Val d’Aran serie mercada d’un color diferent ara rèsta. Non serie coma es mapes damb es qu'estudiè geografia ena escòla, a on solament gessien es províncies.

Era anteriora lei qu’enquià ager regulaue l’Aran neishèc sonque uns mesi dempús que jo, en junhsèga de 1990. Auem creishut e madurat amassa, passada l’enfància e era adolescència amassa, mès jo arribè ena majoria d’edat ara hè ja sies ans. E me pregunti: era Val d’Aran non aurie d’èster major d’edat tanben? Non aurie d’auer madurat ath ritme dera mia generacion?

En tot seguir era escèna politica deth país pes hilats sociaus m'arrebrembe fòrça eth pati der institut, era adolescència: esgatussades sense fin entre es caps de còlhes, en tot lutar entà aucupar era pista de fotbòl, mentre era rèsta se minge eth mòs tranquilaments en prat.

M’aurie agradat veir coma aguesta lei se redacte, coma per exemple en Islàndia

Me da era sensacion qu'es partits en Aran son mès pendenti deth que pensen es “pairs” de Barcelona o Madrid que des abitants dera Val. M’aurie agradat veir coma aguesta Lei se redacte, coma per exemple en Islàndia, en un procès daurit damb toti es ciutadans, sustot en un territòri tant petit coma eth nòste.

Dempús de 24 ans, tota era mia vida, aguesta lei semble que s’age hèt a còr coduda, damb ua prauba participacion dirècta dera ciutadania e damb un uelh hicat enes eleccions municipaus de mai e enes plebiscitàries de seteme. Creigui qu'ei ora qu'era soberanetat sigue reauments deth pòble, non d’un territòri, sigue Aran, Barcelona, Madrid o Brusselles.

Com ditz un bon amic, jos es efèctes d’ua grèu crisi economica, ambientau e climatica, era unica soberanetat qu'importarà ei era que coïncidís damb cada conca idrografica.

Gerard Rocher-Ros és estudiant de doctorat a la Universitat d'Umeà (Suècia)