_
_
_
_
Análisis:ANÁLIS | Luces
Análisis
Exposición didáctica de ideas, conjeturas o hipótesis, a partir de unos hechos de actualidad comprobados —no necesariamente del día— que se reflejan en el propio texto. Excluye los juicios de valor y se aproxima más al género de opinión, pero se diferencia de él en que no juzga ni pronostica, sino que sólo formula hipótesis, ofrece explicaciones argumentadas y pone en relación datos dispersos

T.S. Eliot e a nosa chusma

Laiábase T.S. Eliot da vulgarización da cultura no seu tempo, condenaba a extensión da educación e avogaba pola preparación das elites para rexer os destinos da humanidade como mandaba a tradición relixiosa, nun escenario de castas. Coa vara deste xenio a obra de Xosé Luis Franco Grande, e toda a poesía dos que nos 50 e 60 eran novos, quedaría ensumida no monte de cascarillada vacua da contemporaneidade, por suposto inmerecidamente. Sic transit gloria mundi.

Pasan as décadas e quéixase agora o poeta da superficialidade dos novos, e os novos da bota dos vellos. Isto acontece desde os tempos de Babilonia e, facer do asunto drama, é comico.

O vello funambulista, "sen estar preparado para a morte, pero xa na etapa en que un comeza a estar resentido contra os novos", como escribira Auden, ve que se acaban os seus días na escena e decide xogarse a vida nunha última acrobacia arriscada, un número que evite o seu esquecemento en tres días; o xesto encerra perigo pero é puro instinto de supervivencia, que nos artistas se traduce en ansia de gloria.

A condición aristocrática do escritor dos anos 50 xa non existe hoxe
Os perniciosos son os que calan, non os que falan e ao falar se equivocan

Os argumentos do vello anularían toda a arte contemporánea, a que non se presenta estratificada en xenealoxías lexitimadoras. Un, que é revirado, mesmo chega a pensar se nas súas palabras non falta algo. Por exemplo, que nas tres últimas décadas non se publicaron obras de mérito "por parte dos membros da súa xeración", que tamén sería incerto, mais na súa rabia albíscase carraxe contra os compañeiros de promoción, e contra as vaguedades propias.

Fala o vello das obras pasadas desde un tempo que xa as peneirou, e de cando a edición, á forza, exercía asimesmo outra peneira previa; e fala das obras presentes desde a avalancha sen peneirar. E fala probabelmente desde un coñecemento limitado da literatura que critica, a das últimas décadas. Todos os textos novos lle parecen iguais, como todos os chineses nos parecen iguais, desde o descoñecemento.

Estas xeralizacións proceden de quen valora a solidez e a consistencia do pensamento crítico, e implican que a intelixencia e a creatividade non se reparten equitativamente en todas as épocas e lugares. Ou si, en todas as épocas e lugares, excepto na Galiza actual.

Ser escritor nos anos 50 singularizábanos socialmente, elevábanos sobre o común da xente convertida en paisaxe; en compaña de médicos, políticos, xuíces, bispos ou boticarios. Hoxe ningún autor novo accede, por selo, a esta condición aristocrática, nin quere. Quere xustamente o contrario, combater a idea da cultura como despotismo ou sociedade secreta.

Dito isto, que nos alporiza de que o vello fale así? Se é o que pensa, e estou convencido de que non se trata dunha arroutada, que debería facer? Calar? Pensalo mellor ata que a verdade o ilumine e coincida con nós? Todo o que se pensa de máis acaba como todo o que se cociña de máis.

Se entre os literatos galegos hai visións contrapostas, ou antagónicas, cal é o protocolo para resolvelas? Os debates pechados das institucións culturais? É prexudicial que nos vexan discutir? Seica nos atacamos coma lobos en vez de cazar en grupo, con reparto de tarefas e hierarquía definida pero... Quen somos nós? Que temos en común? Debemos consensuar unha estratexia e, unha vez aprobada por maioría, ter a humildade de non cuestionala?

A literatura galega foi construíndo o seu encoro e igual se pretende que nos limitemos a estar atentos co tapaporos e acudir raudos a selar calquera fenda que se detecte, se non queremos que o encoro esboroe e nos corten a luz. Xa ninguén lembra que todo encoro é un río preso.

Apunta Suso de Toro que das catro últimas décadas saíu o 90% da nosa mellor literatura, porque ese tempo produciu a mesma porcentaxe das nosas páxinas. Eu tamén confío bastante nas estatísticas, pero rebaixaría uns puntos. Por exemplo porque a porcentaxe de artistas novos con talento que escollen a literatura para expresarse diminúe en favor doutras discipinas, mentres que a oferta de canles de saída para os textos literarios aumenta, e o que se perde por arriba, gáñase por abaixo.

Quen ten razón na disputa milenaria entre novos e vellos? É mellor a forza sen control ou o control sen forza? Sabemos negociar as diferenzas no canto de reducilas? Pensar que é negativo airear os conflictos semella deixar traslucir que o devir da nosa literatura é unha cuestión de imaxe, que unha imaxe de unidade e un bo deseño estratéxico axuda a... a que axuda?

Os perniciosos son os que calan, non os que falan e ao falar se equivocan. Pode que a disensión lles dea combustíbel aos inimigos, pode. Mais, debe iso pospoñer ou cancelar todos os debates?

Benvida polémica!

Tu suscripción se está usando en otro dispositivo

¿Quieres añadir otro usuario a tu suscripción?

Si continúas leyendo en este dispositivo, no se podrá leer en el otro.

¿Por qué estás viendo esto?

Flecha

Tu suscripción se está usando en otro dispositivo y solo puedes acceder a EL PAÍS desde un dispositivo a la vez.

Si quieres compartir tu cuenta, cambia tu suscripción a la modalidad Premium, así podrás añadir otro usuario. Cada uno accederá con su propia cuenta de email, lo que os permitirá personalizar vuestra experiencia en EL PAÍS.

En el caso de no saber quién está usando tu cuenta, te recomendamos cambiar tu contraseña aquí.

Si decides continuar compartiendo tu cuenta, este mensaje se mostrará en tu dispositivo y en el de la otra persona que está usando tu cuenta de forma indefinida, afectando a tu experiencia de lectura. Puedes consultar aquí los términos y condiciones de la suscripción digital.

Archivado En

Recomendaciones EL PAÍS
Recomendaciones EL PAÍS
Recomendaciones EL PAÍS
_
_