'Persépole' abre unha nova colección de cómic en galego

Diversificar a produción para driblar a crise e explotar unha nova fonte de negocio nun dos nichos aínda fértiles do sistema editorial galego. Por aí quere furar Rinoceronte Editora, o selo especializado en tradución con base no Morrazo, coa súa nova aposta: unha colección de banda deseñada en galego dirixida polo crítico Breixo Harguindey. Os dous primeiros títulos xa están nas librarías. Son Persépole, o best-seller da iraniana Marjane Satrapi (Rasht, 1969) vertido ao galego por Eva Carrión, e Entender o cómic. A arte invisible, un ensaio gráfico sobre a linguaxe das viñetas do teórico norteamericano Scott McCloud (Massachusetts, 1960), aquí na versión preparada por Rafael Salgueiro. Á espera de ver cal é a reacción dos consumidores, advirten na editorial, hai xa outros catro en camiño. Un deles, inédito en todo o mercado español.

O editor elixiu novelas gráficas en branco e negro e autoconclusivas

"Hai una liña de continuidade co que xa faciamos en Rinoceronte", explica o editor Moisés R. Barcia. "Aínda que hai un elemento gráfico que é novo, non deixan de ser traducións de novelas con historias e personaxes comprometidos coa realidade". A consigna é especialmente acaída para os títulos de Joe Sacco (Malta, 1960) que figuran nesta primeira remesa. Gorazde zona segura é unha novela gráfica do ano 2000 na que o autor relata a súa visita a este enclave musulmán da ex Iugoslavia nos últimos estertores da guerra. Palestina, publicado orixinalmente como una serie de historietas a mediados dos noventa, testumuña unha viaxe de dous meses por Gaza e Cisxordania durante a primeira intifada. Crúzanse o cómic autobiográfico e a reportaxe xornalística.

Dúas obras icónicas completan o lanzamento. Contrato con Deus, de Will Eisner (Nova York, 1917-Florida, 2005), pasa por ser a obra fundacional da novela gráfica en 1978. "É un dos cinco autores máis importantes na historia do cómic", apura Breixo Harguindey. "Esta obra represéntao todo no nacemento do xénero, e abre a etapa de madurez de Eisner. Significa na banda deseñada o que a novela modernista xudía na literatura norteamericana". Por último, o único título da serie que aínda non coñece edición en castelán: Na procura de Ed o riseiro, de Kim Deitch (Os Ánxeles, 1944). "Un autor clave no underground americano dos anos sesenta que emerxeu nunha editorial, Fantagraphics Books, que é ao cómic o que Sub Pop, o selo de Nirvana, á música popular contemporánea", apunta o director da colección. "Esta novela é a máis arriscada da serie, unha obra de vangarda, moi persoal e psicodélica, equiparábel ao Hollywood-Babilonia de Keneth Anger".

Persépole, como outra das obras de Satrapi, Pollo con ciruelas, xa ten adaptación na gran pantalla. Contrato con Deus promete ter tamén a súa nos próximos meses. A obra de Joe Sacco non é allea aos premios: en 1996 gañou o American Book Award con Palestina. Agás de Deitch, de feito, ningunha das obras é estritamente nova para o lectorado español. "Existe ese risco", concede Barcia, "pero é a mesma estratexia que seguimos co resto do catálogo da editorial, e a acollida tamén está a ser boa neste caso. Estes títulos permítennos amosar por onde vai ir a colección, de maneira que cando publiquemos obras menos coñecidas teremos xa un camiño andado. De todos os xeitos, para o público pouco afeccionado ao cómic que estea en galego pode ser un valor engadido".

Todas as novelas gráficas de Rinoceronte Editora publicaranse en branco e negro, como nas súas edicións orixinais. "Foi un dos criterios de selección que manexamos dende o principio", explica Harguindey. "A cor é moi cara, impediríanos poñelos nas librarías a un prezo equivalente ao do mercado español, que ten unhas dimensións maiores. Tamén procuramos que fosen monografías, novelas autoconclusivas, máis acaídas para o lector literario, e que procedesen de todo o mundo, tanto de Europa como dos Estados Unidos. Por desgraza, quedounos fóra Xapón, pero é que a extensión das series nipoas non encaixa ben nun único volume. Para comezar, Persépole é unha boa novela. Ten a seu favor,, entre outras cousas, o valor de ser unha obra asinada por unha muller nun mundo tan masculino como é o da banda deseñada".

A colección abre un novo apartado na produción de Rinoceronte Editora, que estreou este ano a etiqueta Pulp Books con traducións ao castelán de Diego Ameixeiras (Dime algo sucio) e Teresa Moure (Querida catástrofe) e vén de poñer en marcha tamén unha liña de audiolibros con títulos que xa estaban no seu catálogo: Montedidio, de Erri de Luca; Seda, de Baricco; A casa de Mango Street, de Sandra Cisneros; O ano do xardineiro, de Karel Capek; O tradutor cleptómano, de Dezso Kosztolányi; e Skugga-baldur, de Sjón. O seguinte paso non será unha colección, senón un servizo de autoedición. "Para xente que ten cousas que contar e non atopa unha saída ao mercado", matiza o editor.