O libro galego vai de feira

Dun tempo a esta parte, a internacionalización do libro galego semella estar no centro das máis diversas estratexias culturais. Se nalgún dos escasos escaparates de librarías dedicados á produción do país é posíbel atopar traducións de Orhan Pamuk, John Updike ou Anna Ajmátova, a retórica cultural das institucións teima na importancia "do plano de promocións exterior consensuado co sector", en palabras do director xeral de Creación e Difusión Cultural, Luís Bará. O programa de asistencia a encontros internacionais do libro, elaborado dende a Consellaría de Cultura, inclúe as principais feiras do sector, entre elas Francfort, Buenos Aires ou Bolonia. Unha delegación galega asistirá mañá á apertura da Feria Internacional del Libro de Guadalajara, que se celebra na cidade occidental mexicana até o vindeiro 2 de decembro, e instalará expositor compartido entre o departamento da Xunta e a Asociación Galega de Editores (AGE). A xa anunciada condición de cultura convidada no certame de La Habana outorgada a Galiza constituirá a pedra de toque da aposta cultural galega do Goberno.

"A valoración da acción institucional é positiva", di Alfonso Sanmartín

"A feira de La Habana será porta para unha área estratéxica"

Asistencia histórica

"A valoración da actuación gubernamental ten que ser, por comparación, positiva", asegura o presidente da AGE, Alfonso Sanmartín. Sanmartín realiza un rápido repaso pola "asistencia histórica" a este tipo de feiras: "Antes íase a Bolonia [especializada no libro infantil e xuvenil], a Francfort [a cita central da industria editorial europea] e ao Líber de Barcelona, e iso mudou; ábrense perspectivas de acudir a Londres ou a París". Luís Bará corrobora a valoración de Sanmartín, "a presenza en feiras internacionais medrou moitísimo", e debulla, unha vez máis, as liñas de traballo da consellaría: "Hai un apoio xeral á tradución de obras galegas a outros idiomas, unha liña de axudas a creadores para espallar a súa obra e outra de compra venda de dereitos de libros".

Para Eva Mejuto, de OQO Editora, unha das empresas máis activas no exterior mesmo antes da reformulación das políticas institucionais, "medrou a presenza en número de países e a estrutura tamén é maior". "Agora viaxamos en mellores condicións, e iso xa o comprobamos en Francfort, por exemplo". OQO Editora recibirá en Suíza a vindeira semana, nas mans da cofundadora e a autora da obra galardoada Marisa Núñez, o Premio Internacional de Libro Infantil da Foundation Espace Enfant por Chocolata. "Mañá saímos para Guadalajara, onde estaremos toda a semana que vén", di Mejuto. OQO, especialistas en álbum ilustrado dirixido aos cativos, visitará logo o Salón do Libro de Francia, en Montreuil, na que será a única editora do Estado español con posto propio, ou a feira do libro infantil de Barreiro, ao pé de Lisboa, "nun encontro que aspira a ser referente do libro infantil".

Preguntados por resultados concretos das medidas emprendidas dende a administración, os consultados coinciden. "É cedo para falar de resultados", asegura Alfonso Sanmartín, "pero si houbo accións concretas: a presenza en Francfort foi importante e por primeira vez moitos editores galegos participaron na venda e compra directa de dereitos de obras". Segundo Luís Bará, "as feiras internacionais abren oportunidades de negocio, e en eidos como a literatura infantil o xuvenil, o volume económico aumentou". O responsábel de Difusión Cultural da Xunta tamén menciona "outro resultado", en referencia á "proxección da cultura, que contribúe a situar Galiza no mundo como país".

Amais da presenza nas feiras internacionais, a Asociación Galega de Editores está a pór en marcha unha serie de estruturas comúns xunto a colegas cataláns e vascos "para ir fóra do Estado, con fórmulas coparticipadas". Francisco Macías, director de Edicións Positivas e coordinador do boletín Novas de Libros da AGE, refírese a un "lanzamento do libro galego en Catalunya, que irá acompañado de música e teatro, e que garantirá unha presenza constante da literatura galega aló". Macías tamén adianta a intención dos editores de publicar un catálogo en papel para vender obras galegas nas feiras internacionais, baseado na experiencia do portal web, xestionado pola consellaría, readgalicia.com.

Mais a vista dos implicados na industria editorial galega apunta cara a xaneiro do vindeiro ano. Luís Bará afirma que non pensan "na feira de La Habana coma un fin en si mesmo, senón como un despegue nunha área estratéxica, para abrirse a outros países de América Latina". Alfonso Sanmartín repite practicamente argumentación -"a feira do libro de La Habana será para nós unha porta para toda Latinoamérica e mesmo agardamos recibir algún convite doutros lugares"- e engade que "o obxectivo real será acadar unha industria editorial non dependente das institucións: iso significará que estamos no camiño axeitado e que as editoras galegas á fin son empresas fortalecidas".