"De seguir así, o castelán substituirá ao galego"

"Pode haber unha porcentaxe de xente que viva en Galicia e que teña un excelente dominio do galego e do castelán", asegura o catedrático de Filoloxía Románica Francisco Fernández Rei, "pero, no conxunto da sociedade, unha das dúas linguas acaba sempre prevalecendo, minorizando e substituíndo á máis feble, que neste caso é o galego". Con esta inequívoca contundencia explica Fernández Rei a súa visión sobre as posibilidades dunha sociedade bilingüe. "De seguir a situación tal como está, o castelán rematará por se impor sobre o galego", afirma o profesor de Sociolingüística Románica.

Francisco Fernández Rei expón que o galego rexistra un retroceso como lingua inicial e tamén de uso habitual. "Tanto en Galicia como nas comarcas galegófonas de Asturias, León e Zamora", completa a súa argumentación. Existe, a xuízo do catedrático da Universidade de Santiago, unha falta de prestixio social do idioma mesmo entre os seus propios falantes. E aínda que o galego estándar ou normalizado adquiriu consideración entre os galegos "porque se asocia co urbano", o castelán de Galicia resulta "realmente a lingua de prestixio para a maioría da poboación".

Fernández Rei, que amais é o membro numerario de menor idade da Real Academia Galega, confirma que o cerne da problemática do galego se atopa na ruptura da transmisión xeracional. "Moitos pais galegófonos non lles transmiten o galego aos seus fillos", lamenta o profesor, "porque para eles o seu idioma segue a ser un idioma sen prestixio". E, malia a que recoñece certa eliminación de prexuízos cara á lingua na etapa autonómica, "polo ensino en galego e pola televisión pública", teima en que o castelán "segue a ser realmente a lingua prestixiosa para a maioría".

Os datos evidencian o paradoxo: o galego, con todo, aínda se conserva como lingua de uso maioritario no país. "Pero sacar adiante nenos galegofalantes, en xeral, é unha heroicidade que esixe verdadeira militancia", apunta. E remata: "Algúns sabemos moi ben o custo que para os nenos ten isto".

A opinión de Fernández Rei respecto das políticas públicas lingüísticas contrasta co optimismo oficial ofrecido polas instancias gubernamentais. "Por moito que diga a clase política do país, o sistema non defendeu nin defende os galegofalantes, sobre todo aos máis novos", declara. "Se Galicia non consegue peso político dentro do Estado e non se dá a valer", asegura o sociolingüista, "o futuro do idioma non é claro en absoluto".

"Os mozos", continúa, "vénse obrigados de feito a viviren nunha inmersión que se realiza fundamentalmente en castelán". A realidade , matiza Fernández Rei, é que o sistema educativo autonómico "contribuíu a desgaleguizar moitos nenos e mozos instalados en galego dende a primeira infancia".

Para o catedrático de Filoloxía Románica, se os partidos políticos non defenden, "na realidade e non só na teoría", o galego "como o noso principal sinal de identidade", no futuro só quedará "resistir".

"Sermos amablemente esixentes no respecto dos dereitos lingüísticos conquistados e amablemente intransixentes no uso diario do galego", conclúe Fernández Rei, "será a posición dos que arelamos vivir nunha Galicia co galego como lingua de uso normal".