Revolucionarios mortos

A tarde é rideira, o sol do outono mesmo fai quecer as cousas, unha brisa pasa a súa man polo rostro..., e malia todo iso, a que sentei diante da pantalla do ordenador esas cousas fican a un lado, fóra, e veñen os pensamentos serios e aínda tristes. O pensamento sempre é inimigo da vida. Non é porque vivamos un tempo sorprendente até para quen non se quere deixar sorprender, un tempo en que temos que volver a defender as cousas mínimas, a sanidade e a educación públicas: os cimentos dunha vida social decente. Non é por iso, pois saír a protestar polas cousas que consideramos a decencia mínima danos un chisco de alegría, confírmanos en que, contra o que pensaban eles, aínda estamos vivos. É simplemente por ese escuro camiñar dentro dun, é por ese traballo que fai o paso do tempo nun que fai que como o asasino volte ao lugar do crime roldar alí. Como se os mortos nos chamasen, os mortos que non se despediron aínda de nós porque tampouco nós non os despedimos.

A historiografía española, incluída a da Transición, obvia a existencia de Galiza e fainos desaparecer

Lin estes días El año que murió Franco (sic), un libro do ano 85 de Pedro J. Ramírez que se centra en asuntos vellos e tristes, a situación política en España nos anos precedentes á morte de Franco e as andanzas e ideas que conduciron ao fusilamento de cinco mozos en detembro dese 1975. Ben sei que ese momento e eses feitos son un lugar ao que ninguén quere ir, aínda hoxe, mais o Pedro J. Ramírez, hoxe un xornalista nun momento moi diferente do que era cando escribiu aquel libro, condúcenos por eses pasos con respeto por todas as persoas e organizacións implicadas e cun gran traballo xornalístico. De seguro que puido facer ben o seu traballo porque era completamente alleo a aquel mundo de militantes clandestinos e de policías políticos con toda a miseria daquel tempo. Non, aqueles non eran os preparativos dunha revolución linda, alí nada nin ninguén era fotoxénico. Non había cámaras de televisións, nin Internet nin teléfonos celulares con cámaras e sms, non había máis que papel ciclostil cheo de alucinacións antiimperialistas dun lado e as fotografías patibularias nos xornais dos detidos ou fusilados, coa información que facilitaba a policía franquista. Como serían aqueles anos, aqueles feitos, coas cámaras que hoxe cobren a información de calquera protesta fotoxénica? E ninguén cantou a aquela mocidade tampouco. O libro do Pedro J. é das cousas máis obxectivas e respectuosas que se teñen escrito ao respecto, coido eu. Probabelmente quixo comprender a aqueles mozos incomprensíbeis, habitantes dun mundo onírico e fatal.

No libro fixen en falta a cita da morte de Moncho Reboiras, militante da UPG. Sería sorprendente se non fose porque toda a historiografía española, incluída a que relata o franquismo e a Transición obvian a existencia da Galiza como tal ata o extremo de facernos desaparecer. Mais Moncho non está aquí, morreu porque o mataron. E está un pouco máis morto porque fomos incapaces de relatar con limpeza e claridade o noso pasado e esas mortes que son de todos nós. Pedro J. fixo nese libro un traballo necesario, aínda que non chegue para tapar tanto silencio, porque lle atinxía, porque quería coñecer unha parte do pasado do seu país. Aquí aínda non fomos quen.