Ez duzu esan zarela...? (eta II)

- Ez dakit. Guztia oso arraroa izan da. Apur bat pentsatzen baduzu, guri hitz egiteko modua oso normala izan ez dela ohartuko zara. Nik pasatzen utzi nahi ez niola esan du eta gero aurpegira bota dit. Bere arazoaren errua nirea balitz bezala. Pasatzeko lekua soberan zeukan! Ikusi duzu nola egin didan oihu, jendeak entzuteko bakarrik. Ez dakit horren aurretik zergatik disimulatu duen horrenbeste.

Isildu egin zen gizona korridoretik zetorrela ikustean. Artez zetorren, burua goian zuela. Altxatu egin zen pasatzen uzteko, eta ez zion eskerrik eman. Mutikoaren aurretik pasatu zen, hau ere altxatuta zegoen, eta honi ere ez zion ezer esan.

Bere semeari kontatzen ari zen ikasle itsu bat zuen zinema-irakaslea ezagutzen zuela. Nola ikasi dezake zinema ikasle itsuak?, galdetu zion lehenengo Tomek bere lagunari. Zerbait ikusten zuen, ez asko, eta zinema zalea zen, esan zion. Begian lupa antzeko bat ipintzen zuen telebistan filmak ikusteko eta horrela nahiko ondo ikusten zuela esaten zuen. Aurpegira begiratuz gero, adierazpenarengatik eta begiengatik pertsona itsua zela pentsatzen zenuen, gehitu zuen. Baina ez zen horrenbesterako. Izatez, filmak ikusten zituen. Tomek eleberri batean irakurrita zuen, baina, noski, eleberri bat besterik ez zen, itsu batek bere telebista koloreko telebista batekin aldatu zuela, berea zuri-beltzekoa zelako. Zuri-beltzeko telebistarekin nahikoa ez zuen galdetzen zioten, eta berak ezetz esaten zuen. Oso ondo bereizten zituen, baina eleberrian ez zen azaltzen nola egiten zuen hori.

Bidaiari misteriotsua lainoei begira ari zen, edo horren itxurak egiten - Zer gertatzen zaizu? Itsuek molestatu egiten zaituzte?

Bidaiari misteriotsua zelatatzen hasi zen, ezin zuen saihestu. Berriro ere lainoei begira ari zen, edo horren itxurak egiten. Baliteke zerbait ikustea, edo baliteke ia beti ikusten duen pertsona baten moduan jokatzeko hezita egotea. Eta uste zuen pasatzeko lekua eskatu zionean aurpegira begiratu ziola. Pertsona arruntaren itxura izateko ahaleginak egiten zituen, baina gero zoroaren pare jartzen zen itsu baten moduan hartzen ez bazenuen. Izorratu egin behar!

Lur hartzerakoan gurpilek pista jotzean egin zuten zaratarekin esnatu zen. Altxatu eta poltsak bilatzen hasi zen. Poltsa bat hartu, makurtu eta lurrean utzi zuen. Bestea hartzeko altxatu zen eta bere alboan leihoko gizona maleta hartzen ikusi zuen. Esku bat luzatu zuen eta erraztasun handiz eskuko poltsa bat atera eta lurrean utzi zuen. Berriro ere eskua sartu zuen, oin-puntetan, burua maletategira hurbilduz, atzealdean beste zorro bat aurkitu nahian. Berehala aurkitu zuen eta atzerantz ateratzean Tomek moztu zuen, hurbil-hurbiletik esan baitzion:

- Ez duzu esan itsua zarela?

Bat-batean gelditu zen. Tomi begiratu zion. Ezer esan gabe eta erantzun aurretik, maletategiaren aurreko aldean erdi-ezkutatuta zegoen makila teleskopikoa hartu zuen. Eskuak urduritasunez dardaraka zituela makila zabaltzen hasi zen. Makila eskuetan zuela Tomengana bueltatu eta haserreak bere onetik ateratako aurpegiarekin, hitz hauek esan zizkion:

- Zer gertatzen zaizu? Itsuek molestatu egiten zaituzte?

Aldi berean makila erakutsi zion, minusbaliotasunaren froga eztabaidaezina balitz bezala.

Istilua ikusita, bidaiari guztiak isilik zeuden. Tomek pentsatu zuen guztiak begira izango zituela, baina ez zuen hori frogatzen denborarik galdu. Gauzak jaso eta ahal izan zuenean korridoretik aterantz joan zen.

- Goazen, seme - esan zion lotsatuta begiratzen zion mutikoari, eta ziztu bizian alde egin zuten.

- Nola esan diozu hori?

- Gero hitz egingo dugu - moztu zion Tomek urduri.

Berak ere galdera hori egiten zion bere buruari. Zigarro bat piztu zuen eta isilik atera zen. Ez zekien azaltzen zergatik erreakzionatu zuen horrela, ia-ia nahi gabe. Ez zen horregatik gaizki sentitzen, ez zegoen damututa. Ez zitzaion asko ardura semea aho zabalik uztea ere. Gizon irainduak ahal izan zuen guztia egin zuen haiek nahasteko, bera eta mutikoa, lasai esan beharrean: badakizue gauza bat?, itsua naiz, eta ondo egongo litzateke behar izanez gero lagunduko bazenidate. Pozik lagunduko zioten, zalantzarik gabe. Ondo bizi den jendeak asko eskertzen du norbaiti noizean behin lagundu ahal izatea are hobeto sentitzeko. Baina ez, hori egin beharrean, gizona bere arazoa albait gehien ezkutatzen ahalegindu zen.

Eta gero, bere poltsak ateratzeko eskatu beharrean, Tomi asko gustatuko bailitzaioke hori egitea, ondo ikustearen eta bere kabuz moldatzearen itxurak egin zituen. Eta, beraz, galdetu ziona galdetu behar zion. Eta, egindako galdera zorigaiztokoari erantzuteko, ez, ez zeukan ezer itsuen aurka, ziur ezetz, guztiz kontrakoa baino. Inoiz ez du harreman zuzenik izan itsu batekin, baina gogoan du txikitan negar egin zuela zineman neskato itsu baten istorioa ikusi zuenean. Filma Luces de la ciudad deitzen zen, eta horretan, Charlot eskale txiroak diru guztia lore-saltzaile bati eman zion operatu zezan eta ikusmena berreskuratu zezan. Zer ederra zen musika ere, film zahar horretan inork ez baitzuen hitz egiten! Gogoan zuen berak Charlotek egindako gauza bera egingo zuela. Eta zenbat negar egin zuen! Hasieran neska itsuarengatik, itsua zelako bakarrik, eta azkenean Charlotengatik, ikusmena berreskuratzean neskak barre ere egiten ziolako. Ez daki oso ondo zergatik, baina azkenean zoritxarrekoen alde jartzen gara beti. Nola galdetu ahal zion orduan gizon horrek, txikitan film horrekin horrenbeste negar egin ondoren, itsuen aurka zerbait zuen?

Horretan pentsatzen ari zen maletak jasotzen ziren lekurantz zihoazen bitartean. Berehala agertu ziren eta organ jarri zituen. Uhal garraiatzailearen aurrean pilatzen zen jendeari begiratu zion, eta berriro ikusi zuen. Zutik zegoen, makila euskarritzat hartuta, bere maleten bila ari zen emakume laguntzaile baten alboan.

Azkenean kalera irteteko hallera atera ziren. Irteerako atera hurbiltzean, Tomek berriro ere alboan zuela ikusi zuen, alboko atean, emakume laguntzaileak lagunduta oraingoan, hamar metro ingurura. Tomek pasatzean begiratu egin zion, ezin izan zuen saihestu. Berak ere haiek dauden lekura begiratu zuen, emakume laguntzailea begiradarekin eraikinaren kanpoan zerbaiten bila ari zen bitartean.

- Agur, kirten hori! - oihu egin zion itsuak.

Emakumeak Tomi begiratu zion oihua entzutean.

Ez duzu esan zarela...?, berriro ere esaldia ezpainetara etorri zitzaion, baina ez zuen ahoskatu. Zertarako? Baina ez al zen egia berriro ere merezi zuela? Batzuk zuri-beltzeko telebista eta koloreetako telebista bereizteko gai baziren, hau tipo arrunt eta dezente bat, etsai moduan hartu zuena, zenbait metrora bereizteko gai zen. Madarikazio baten antzekoa zen. Jainkoa, zer tipo bitxia!

Behintzat metro gutxi batzuk baino ez zitzaizkion geratzen kalera atera eta guztia ahazteko. Orga kanporantz bultzatu zuen, atea zeharkatu zuen, eta haizeak astindutako palmondo baten azpian kaleko aire beroa indarrez arnastu zuen.

- Baina nola jakin du gu garela, itsua bada? - galdetu zuen mutikoak.

- Batek daki zer izango den tipo hori! - esan zion Tomek.

Bat-batean zarata indartsu bat entzun zuten, luzaroan iraun zuen eztanda urrun baten antzekoa. Burua atzerantz bueltatu zuen. Hegazkin bat aireratu zen. Begiradarekin jarraitu zion eta eguzkiak itsutu zuen. Begiak itxi zituen. Berriro ireki zituen, begirada apur bat aldendu zuen eta gorantz bizkor zihoan hegazkinari begiratzen jarraitu zuen, orain ia-ia isilitasun osoz. Gero tramankulu handia apurka-apurka desagertu egin zen lainoen artean.