"As desfeitas teñen moito que ver coa falta de educación"

Poucas persoas máis especializadas en Galicia nas relacións entre a arquitectura e a paisaxe que a coruñesa Isabel Aguirre. Entre os seus proxectos destacan a remodelación do cemiterio de Bonaval para convertilo nun xardín, que realizou en colaboración con Álvaro Siza ás costas dun dos edificios máis coñecidos do portugués, o Centro Galego de Arte Contemporánea (CGAC). Ao xuízo de Aguirre, as desfeitas arquitectónicas que existen na paisaxe galega teñen moito que ver coa falta de educación e de coñecemento.

"Nos colexios xa están presentes os coñecementos sobre natureza e ecoloxía pero habería que dar un paso máis adiante e tamén falar da paisaxe, que é un concepto cultural e plástico", explica Aguirre, quen considera que xa é imposíbel arranxar algunhas das aberracións urbanísticas que se poden ver en Galicia que, nalgúns casos, son responsabilidade da administración.

"Hai que vixiar o desenvolvemento que se rexistra no interior"

De tódolos xeitos, Isabel Aguirre considera "positivas" normativas como a que ven de promulgar a Xunta para protexer o litoral aínda que "non hai que esquecer que tamén se debe vixiar o desenvolvemento que se rexistra no interior da comunidade".

Aguirre recoñece, sen embargo, que tamén os arquitectos teñen a súa cota de responsabilidade neste asunto. Para comezar nin sequera hai unha especialiadade de paisaxe na carreira de Arquitectura e son poucos os créditos que existen para esta disciplina. "Os arquitectos debemos tomar conciencia de que non construímos no aire senón que transformamos o entorno no que traballamos. Ademáis en Galicia a paisaxe hai que considerala coma un ben fundamental", sinala Aguirre.

A arquitecta considera axeitados algúns esforzos que se teñen realizado para recuperar o entorno rural pero, na súa opinión, hai que facer un esforzo para conseguir que a xente valore a paisaxe dun xeito diferente ao que é habitual ata o de agora. "Temos moi asumido o concepto de aldea coma algo pexorativo cando a vida nun entorno rural ten unha gran tradición e conta con moitas posibilidades", sinala Aguirre, quen lembra que hai moitos ingleses e alemáns que están a chegar para vivir no interior de Galicia atraídos por un entorno natural que ofrece posibilidades moi interesantes para levar a cabo un proxecto vital distinto ao que ofrecen as cidades das que proceden.

Un dos traballos máis atractivos nos que está a realizar a arquitecta coruñesa é a construcción dun mirador sobre o río Sil en Ourense no que se trata de ofrecer ao espectador unha nova visión dunha das paisaxes máis espectaculares de Galicia. Trátase dun proxecto que se está a desenvolver en colaboración co CGAC e que esté pendente de atopar financiación para converterse en realidade. "Agardo que o mirador se poida facer o antes posible porque sería unha forma de identificar os valores culturais cos da natureza", explica Aguirre, que forma parte dunha asociación de persoas amantes da Ribeira Sacra.