Eleberri txarra (III)

Agian arrazoia zuen Y idazleak, esan zidanean euskal idazleok ez genukeela jakingo zer egin gure "gaia" gabe, La Cosa gabe alegia; hori bota zidan elkarrekin izan genuen aurreneko otorduan, Barajasko atentatuaren eta ondorengo gertakarien inguruko gidoia bera idazten ari zela berretsi zidanean (ikus 2007-1-22ko egunkari honen alea). Eta hala da, gutxienez hiru kasu ezagutzen bainituen, literatur lanak aparkatuta utzi behar izan zituzten euskal idazleenak, hain zuzen ere bilbatzen ari ziren korapiloak hankaz gora utzi zituelako su-etenak.

Ez zen hura Y idazlearekin izan nuen enkontru bakarra. Y best-seller-en idazlea da, harrokeria nabarmenaz jokatzen du eta connaisseur-aren planta agerikoegiak darabiltza, oro har, baina hala ere bazeukan erakartzen ninduen zer edo zer morboso bat, prozesuaren gaineko eleberriaren erredakzioaren barrunbeak zuzenean ezagutzeko aukera eskaintzen zidala alde batera utzita noski, eta biltzen jarraitzeko nire proposamenak onartu zituen. Urtarrila eta maiatza bitartean hiru aldiz bazkaldu genuen elkarrekin, eta guztietan eskaini zizkidan egoeraren bilakaeraren xehetasunak, hurrengo asteetan aldaketarik gabe betetzen zirenak. Goraipatu nion, esaterako, udal zerrenden legeztatzearen inguruko suspense ondo eramana, baina ia erdeinuz erantzun zidan hori edozein telebista-gidoilari hasiberrik egin zezakeela, eta, tamalez, Editoreek ez zituztela bere ideia ausartenak eta ikusgarrienak onartzen; gure azkenaurreko bilera zen, eta Y "eleberriaren" idazketa uztekotan zegoela susmatzen hasi nintzen.

Eta hala gertatu zen, maiatzaren hasieran izan genuen azkeneko bazkarian konfirmatu zidan bezala: "Hauteskunde igandera artekoa utzi diet idatzita, eta kito. Nire sormenaren garapenerako lan egokiago bat onartu dut, Libanon". Nik, arduratuta, haren ordez nor arituko zen galdetu nion. "Ez dakite oraindik -erantzun zidan-; argi duten gauza bakarra da euskalduna izango dela. Hurrengo faserako aproposagoa iruditzen zaie eta, edonola ere, askoz ere merkeagoa aterako zaie, hori ziur", gehitu zuen irribarre sardoniko batekin. Ni ez nintzen konforme geratu, eta ekin eta ekin aritu nintzaion, izen bat atera arte: "Esan bezala, ez dut uste erabakia hartuta dagoenik, baina Z idazlearen izena dezente aipatu da azken egunotan".

Z! Ez ninduen gehiegi harritu, bera izan baita, gure mundutxoan -beti modu pribatuan, noski- meniak ekarritako kalte literarioez gehien kexatu dena; berea zen, hain zuzen ere, aipatu ditudan hiru kasuetako bat, su-etenaren iragarpen ostean eskuartean zuten liburua idazteari utzi behar izan zioten horietakoa. Baina, ororen gainetik, oso idazle txarra da Z, ezaguna den bezala, gertakariak eta deskribapenak akitu arte luzatzen dituen horietakoa, batere sinesgarritasun literariorik gabeko pertsonaiak asmatzen dituena: ez nuen imajinatu nahi zer izan zitekeen gure ondorengo hilabeteen -edo are urteen- bilakaera haren esku zabarretan.

Harrokeriak eta nolabaiteko hisiak jota, nik lan hura askoz ere hobeto egin nezakeela otu zitzaidan. Adibidez -pentsatu nuen-, hauteskundeak egin eta astebete beranduago edo su-etenaren apurketa iragarri zezakeen ETAk, eta ondoren De Juana eta Otegi kartzelaratu beharko zituzketen, besteak beste. Eskema bat zirriborratzen hasi nintzen oharretarako erabiltzen dudan nire Moleskine kaieran, eta baita ETArena izan zitekeen komunikatua ere, karikatura huts bat: "Argipen garaiak dira. Euskal Herriak egungo zatiketa instituzionala gainditu eta Estatu Independiente bat eraikitzeko urratsak eman nahi ditu...". Eta abar. Zin dagit jolas moduan idatzi nuela hura, nire grafomaniak bultzatuta. Izan ere, berehala ahaztu nintzen tontakeria hartaz.

Ikara gorriak hartu ninduen, ordea, ekainaren 5eko egunkaria zabaldu eta nire hitzak bertan irakurtzean, huts gramatikalak eta guzti: ez nintzen, jakina, testua orraztera iritsi, ez bainuen benetan "argitaratzeko" asmorik. Moleskinea nire lan-mahaian zegoen, beti bezala, baina eskema haren orrialdeak falta ziren, norbaitek erauzita.

Biharamunean gutunazal gris bat iritsi zitzaidan etxera, zeroz ondo hornitutako txeke batekin eta post-it batean idatzitako ohar honekin: "Ez zagok gaizki, baina soilik lau astetarako planifikatu duk. Jarraipenaren zain geratzen gaituk".

Eleberri txarra (II)

Eleberri txarra