A doutrina do Inmundo

A miña santa preferida é Santa Lucía, que se celebra o 13 de decembro. E por que esa querenza? Porque é a santa da luz (das luces!). Por iso é tan prezada nos países nórdicos e no noso país, onde aínda hai lugares nos que se lle honra con candeas e lámpadas. Por Santa Lucía, mingua a noite e medra o día. E iso si que é unha revolución na "negra sombra".

E que hai dos santos? Dende logo, o Santo dos Croques, que é tamén un santo das luces, un ídolo da intelixencia, que facía ver mellor ao contacto coa pedra. Mesmo podemos falar dun santo masón, construtor de catedrais, ao xeito que o era o mestre Mateo. Dise que a actual crise estalou coa quebra de Lehman Brothers e outros grandes mangantes. Mais eu penso que moito está a influír na crise, no noso ámbito, a prohibición do sagrado rito popular de ir bater na cabeciña do Santo dos Croques.

A extinción dun viveiro cultural, que tanto esforzo leva erguer, é o síntoma da derrota dun pobo

Se facemos un historial das cousas que pasaron dende entón, dende o descenso do Celta e do Deportivo até o roubo do Códice Calixtino, é de sospeitar que na decisión do Cabido compostelán, e dígoo con todas as cautelas, andou a enredar O inmundo ou A coisa, que é como chaman nalgures ao diaño. É un enigma este no que pode ser de grande axuda a intuición e sabedoría do mestre xornalista e ilustre croqueiro, Perfecto Conde (ver o blog Croques).

Outro dos meus admirados é Gonzalo, o noso bispo de Bretoña, santo por elección popular como o dos Croques, que era quen de convocar e desconvocar tempestades para defender Galicia dos invasores: "Pidámoslle a Deus que nos permita ser sempre libres!". E era quen tamén de entenderse coas baleas. As baleas teñen moi bo oído musical, así que supoño que algo lles cantaría naquel romance que florecía no ano mil e pico. Dese mesmo estilo criador era o santo irlandés Kevin, monxe en Glendalough, e a quen moito venero. Pois mirade a milagre que fixo: estaba a rezar de xeonllos, cos brazos en cruz, e pousou alí un merlo. Co merlo foi a merla e puxéronse a facer o niño nun brazo de Kevin. O home, por non chafar a perfomance da natureza, mantivo a posición semanas, sen baixar os brazos, até que medraron as crías e botaron a voar para a escola dos merlos.

E que fago eu falando do santoral? Pois estar na vangarda, non é? Hai que encomendarse aos espíritos da paciencia criadora, aos ídolos da luz e do desexo, fronte a esta desfeita provocada polo capitalismo salvaxe, a quen podemos chamar, neste noso relato, a doutrina do Inmundo. En caso de salvamento e socorrismo, de afundirmos máis na crise, o que hai que preservar como sagrado son os servizos de sanidade e educación públicos. E a cultura viva, a cultura dos croques. Mais iso, na doutrina do Inmundo, é o primeiro que se está a gadañar. Os recortes da gadaña van a por Eros, pola cultura. Son os recortes de Tánatos. A extinción dun viveiro cultural, deses que tanto tempo e esforzo leva erguer, é o síntoma da morte e da derrota dun pobo.

Cada día chéganos exemplos deses triunfos da doutrina do Inmundo. Como explicar a extinción do programa educativo Preescolar na Casa? Como se poden fulminar por decreto 35 anos de servizo público que agora mesmo presta axuda a catro mil familias do rural máis necesitado? Como explicar a retirada de toda axuda pública ás radios municipais, 16, que son xustamente as que emiten a súa programación en galego? Como explicar a eliminación fulgurante dos servizos de normalización lingüística en concellos conservadores? Por que se castiga ás asociacións culturais máis activas, como o é na Coruña a Alexandre Bóveda, coa subtracción dunha axuda anual de 6.000 euros? Con esa cantidade tan minguada, a asociación organizaba ciclos, exposicións e obradoiros de artes a ducias de persoas novas. Facía soa máis actividade que moitos concellos. Por que esa penalización? Falamos de migas nos orzamentos. Non había outro sitio onde rabuñar?

Mais eu vou ir esta tempada con candeas a Santa Lucía. Como capea o temporal a xente brava do mar da cultura! Velaquí catro libros, quentes do forno, que non só se len, senón que cantan, falan, relembran, xermolan artes, enxertan deseños, son fotosensíbeis. Son moi diferentes, mais algo teñen en común. Son froitos de Eros contra Tánatos. A pulsión vital do rexurdir contra o dominio doutrinal do Inmundo. Mesmo os títulos, enfiados, compoñen un discurso de esperanza. O pulso da terra (a biografía de Berrogüeto, con dvd de concerto en directo, escrita por Fernando Neira, en Galaxia); Vigo a 80 revolucións por minuto (a memoria trepidante de Emilio Alonso sobre a eclosión magnífica das Forzas Atroces do Noroeste, que se debe completar co libro fotográfico de Víctor de las Heras, en Xerais); e Haberá primavera, un libro musical, unha xoia, de César Morán con poemas de Álvaro Cunqueiro, e que inclúe tamén unha longa entrevista inédita. E Leilía que presenta ConSentimento!

Mia senhor Lucía, mingüe a noite, medre o día!