A gran factoría

Hai só dez anos a facturación do sector da animación en Galicia apenas andaba polos 100.000 euros e só existían tres empresas que estaban nos inicios. Neste tempo a transformación resultou espectacular e as últimas cifras, de 2005, revelan que a animación galega xa contaba con 16 empresas que facturaron nese ano máis de 11 millóns de euros.

Dygra logrou medio millón de espectadores con 'O bosque animado' "Empregamos tecnoloxía que nos permite realizar a prezos competitivos"

As estatísticas aínda poden medrar o vindeiro ano cando se incorporen os datos de recadación de películas coma Donkey Xote, O espírito do bosque e La crisis carnívora, realizadas por produtoras galegas e que acaban de estrearse ou están a piques. As películas animadas galegas son premiadas nos festivais internacionais e distribúense en moitos países. Sen embargo, existen moitas incógnitas sobre o camiño a seguir xa que as grandes produtoras e distribuidoras estadounidenses deixan pouco espazo.

Cada un dos devanditos filmes representa un modelo distinto para situarse no mercado. Donkey Xote, estreada esta semana en toda España cun importante despregue publicitario, aposta por imitar a vía das majors americanas de realizar un gran investimento co obxectivo de conquistar os mercados internacionais. Esta é a estratexia do grupo Filmax, que ten a súa sede en Barcelona aínda que realizou a película nos estudios de Bren Entertainment de Santiago. Como fan tamén coas súas películas en imaxe real, recurren á coprodución para afrontar o esforzo que supón un filme no que se gastaron máis de 60 millóns de euros.

A produtora coruñesa Dygra, que este mes celebra os seus 20 anos, representa unha aposta por un estilo case artesanal pero que non renuncia a obter grandes éxitos coma o que logrou O bosque animado, que marcou un antes e un despois no sector da animación en Galicia e que foi vista por máis de medio millón de espectadores nas salas de cine españolas. Manuel Gómez, máximo responsable da compañía, explica que Dygra é o único estudio europeo que produce sen apoios externos películas de animación en 3-D. Os presupostos que manexan son moito maís modestos que os de Filmax, xa que están no entorno dos seis millóns de euros. Un dos grandes problemas aos que se enfrontan as empresas coma Dygra é a necesidade de investir en proxectos que se desenvolven ao longo de varios anos e que tardan aínda máis en obter resultados.

"Necesitamos medios de financiamento axustables a un sector que é rendible a cinco ou sete anos, non a dous ou tres coma sucede noutros casos", sinala Gómez, quen tamén apunta a necesidade de que se ofrezan solucións para problemas coma a dispersión xeográfica da súa empresa, que ten sete locais dispersos por A Coruña. "Somos unha fábrica composta por persoas e non podemos traballar nun polígono industrial", dí o produtor.

Gómez considera necesario que as entidades financeiras galegas coñezan realmente o sector para que evalúen as súa oportunidades. "Algunhas entidades teñen dado pasos pero non se trata de que nos den axudas senón de que fagan apostas coma noutros sectores". O produtor tamén é crítico coa división de competencias entre o Consorcio Audiovisual e a Axencia Galega do Audiovisual, "un disparate que responde a intereses distintos aos dos cidadáns e do sector". "A Axencia Galega está a facer unha aposta polo talento pero é lamentable que non exista diálogo entre os dous organismos con competencias no sector", apunta.

O terceiro modelo vixente na animación é o da a produtora Continental, que este ano presentou dúas películas, De profundis e La crisis carnívora. A primeira é un exemplo de aposta pola creatividade, sen reparar tanto na rendibilidade. La crisis carnívora, que se estreou no festival de Sitges, é a primeira longametraxe de animación realizada íntegramente con tecnoloxía flash, que tamén ten previsto aplicar nos seus vindeiros proxectos. "Para nós é imposible competir cos presupostos dos grandes estudos, por iso empregamos tecnoloxía que nos permite realizar películas a prezos competitivos", explica Chelo Loureiro, responsable de animación da produtora coruñesa. O orzamento destas dúas películas ronda 1,5 millóns de euros cada unha. O investimento en De profundis xa foi recuperado malia que se trata dun produto cun "longo percorrido" comercial que vai a seguir no mercado de DVD.

Loureiro explica que en Galicia existen axudas "xenerosas" á produción audiovisual, aínda que bota en falta un maior apoio das televisións, que prefiren mercar películas de baixo coste no mercado asiático antes que apostar por produtos de aquí. A diferenza de Dygra, que conta cun cadro de persoal estable para a animación, Continental contrata aos traballadores para cada película. Segundo Loureiro, para contar con traballadores fixos serían precisas axudas para series de animación en televisión, un terreo no que tamén se introduciu Continental con proxectos como ¿Y por qué?, humor infantil en episodios de 30 segundos para previr os accidentes dos nenos no fogar.