A custodia do legado fílmico

Guillermo Escrigas (Ferrol, 1953) defínese ante todo como "documentalista". Acabado de chegar á dirección do Centro Galego das Artes da Imaxe, logo de case dous anos de interinidade de Jaime Pena e do frustrado nomeamento de Antonio Simón, Escrigas subliña o carácter "de arquivo" da institución. "O CGAI potenciará o seu carácter de filmoteca e, entre as súas funcións, a de conservación do patrimonio cinematográfico galego", salienta. O director do centro, con sede na Coruña, refírese "ao cinema galego no sentido máis amplo posíbel".

"O cinema galego non é só o cinema feito por galegos, senón tamén o cinema feito aquí ou con xente de aquí ou o cinema de exiliados, por caso", enumera. Escrigas menciona o prototípico Martin Sheen -o protagonista de Apocalypsis Now! descende de emigrantes de Salceda de Caselas- e exemplifica con George A. Romero, o director do lendario filme de terror A noite dos mortos viventes (1974). "Romero é fillo de galegos, e xa conseguimos unha fotografía del cos seus país na Coruña, obra de José Selier". O máximo responsábel do CGAI asegura que "houbo máis galegos que fixeron cinema en Hollywood e hai que recuperalos para Galicia".

Guillermo Escrigas considera "necesario poñer en valor os fondos" almacenados na sede coruñesa do CGAI. "A xente non coñece o que temos no centro; unha das nosas ideas é tratar de editar en deuvedé o que nos parece fundamental do cinema galego que conservamos". A filmoteca prepara, en colaboración co Museo do Pobo Galego, unha edición d'O carro e o home, a fita etnográfica que Antonio Román e Xoaquín Lorenzo realizaron en 1940.

"A colaboración con outros organismos tamén resulta fundamental para o CGAI; ademais do filme de Xocas, sacaremos as gravacións dun naufraxio, en 1913 na costa de Portugal, xunta o Consello da Cultura Galega", afirma Escrigas, que menciona a Cinemateca Portuguesa entre as entidades susceptíbeis de traballos conxuntos co CGAI.

A recuperación de filmes publicitarios, as fitas empresariais -"cada vez que Fenosa inauguraba un encoro, gravábao, e sempre con profesionais recoñecidos", relata Escrigas-, ou coleccións privadas de cinema silente fan parte dos planos inmediatos do centro. "Temos que incidir na imaxe fixa; até agora non se lle prestou tanta atención como á imaxe móbil".

Dende a súa creación en 1989, durante o goberno tripartito, o CGAI foi unha das poucas institucións culturais situadas fóra da capital. "Non imos mover a sede a Santiago, pero si que estamos en negociacións para buscar outro edificio".

As instalacións da rúa Durán Loriga fican pequenas para o material que abeira a filmoteca galega. "Trasladarémonos a un edificio independente [na actualidade, o CGAI comparte inmoble cunha biblioteca municipal] e representativo", indica Guillermo Escrigas. Respecto da posibilidade de descentralizar a exhibición, amósase a prol: "É complexo, pola falta de proxectores e de salas noutras cidades, e polas dificultades de distribución dos filmes; pero pretendemos chegar alén da Coruña, por suposto".