Elkarbizitzaren birusa

Zerk bultza ditzake laborategian aritzera ohitutako zientzialari serio batzuk jendaurrean alegiazko aurkikuntza miresgarri bezain fikziozko baten berri ematera? Kasu honetan euskararen aldeko aldarria zabaltzeko gogoa izan dute arrazoi bakarra erronka horri heltzeko Pedro Miguel Etxenike fisikariak, Adelaia Umaran mikrobiologoak eta Juan Ignacio Pérez biologo eta EHUko errektoreak.

Emaitza egunotan ikus daiteke jada, egunkari eta hedabide nagusietan. Euskararen aldeko jarrera sustatuz, elkarbizitza hobetzen duen Ukan izeneko birusa du ardatz Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak bultzatutako kanpainak.

Gizarteko hainbat alorretako pertsonaia ezagunek bat egin dute kanpainarekin, tartean Karlos Argiñano, Martin Berasategi eta Luis Aduriz sukaldariek; Toti Martínez de Lezea idazleak, Afrika eta Fermin Muguruza musikariek, eta Ludger Mees EHUko Euskara errektoreordeak. Guztiek ezaugarri komuna dute: euskara ez da beraien ama-hizkuntza eta, hortaz, ikasi behar izan dute. Beraz, birusak jotakoen artean daude.

Birusaren ustezko aurkitzaileek, aipatutako zientzialariek, aurpegia jarri diote kanpainaren hasierari, aurkikuntzaren berria herritarrei zabaltzeko ardura bere gain hartuz.

"Lotsati samarra naizenez, arriskutsua iruditu zitzaidan hasieran, tarte estua baitago bikaintasunaren eta irrigarriaren artean", aitortu du Etxenikek. "Hala ere, helburuak ahalegina merezi zuela pentsatu nuen".

"Kanpaina desberdina da, atsegina; eta nire ustez, euskarak elkarbizitzarekin bat hartuta joan behar du, euskara euskaldunon berezko hizkuntza baita. Guk galduz gero, guztiek galduko dute betiko", argudiatu du.

Kanpainarekin bat egiteko arrazoiak azaltzeko orduan, garai batean Antonio Tovar filologo eta linguistarekin izan zuen solasaldia ekarri du gogora zientzialariak. Tovarrek, "euskararekin maiteminduta zegoen espainiar abertzaleak", Euskadin bakea lortzeko hizkuntza-politika egokia garatzea ezinbestekoa zela esan omen zion.

Adelaida Umaranen iritziz, Euskadin zenbait aldiz elkarrekin komunikatzeko zailtasunak dituzten bi komunitate bizi dira. "Hala ere, ez da benetako elkarbizitza", iritzi dio: "leku berean bizi dira, baina pixka bat isolatuta".

"Hemen bi hizkuntza daude nagusiki, eta gero eta jende gehiago datorkigu, hizkuntza gehiago dakartzala. Bi komunitate horien artean behar besteko komunikaziorik lortu ezik, nekez hartuko ditugu kanpotik datozen hizkuntza berri horiek", esan du.