Ukraniarako trena

Badakit, hala irakurri nuen behin, nostalgia denbora-pasa hutsa dela eta, askotan, mesprezua baizik merezi ez duen ariketa baldarra. Badakit, horrekin batera, iraganeko irudiak deirik gabe biltzen direla burmuinean zerbaitek ezustean pizten dituenean, norberak halakorik nahi eta espero ez duela. Eta irudi horiek nostalgiaren sentipena eragin dezaketela aiseegi. Bi egitate horien arteko kontraesanaren barnean halabeharrez bizi garela esango nuke, batari eta besteari ihes egiteko aukerarik -ez eta asmorik- gabe. Horrela doaz uztartzen gure izaera mamitzen duten oraingo bizipenen eta iraganeko oroitzapenen arteko lokarriak.

Zure oroitzapena, Yuri, tren geltoki honen arnasak ekarri dit, hamabost bat urte igaro direnean ezagutu ginenetik, gure bizitzaren egun bakar bat elkarrekin batera eman genuenetik. Gaurkoan ez noa inora, eta ez nago inoren zain. Geltokian gelditu naiz atsedena hartzera, itzalean dauden eserleku hauetako batean. Trena itxaroten ari direnei begira jarri naiz eta halako batean aurrean izango bazintu bezala sentitu naiz.

Urteak igaro diren arren, ez zait zure aurpegia erabat ahaztu. Desitxuratu egin da zer edo zer, hori bai, baina zure begi bizien mugimendua eta une oro buru gainean zeneraman kapela ez zaizkit oroimenean galdu. Tallin hiritik Rigara zihoan tren hartan egin genuen topo eta ez dakit nola, baina berehala hasi ginen hizketan, zu, zeure Ukraniako doinuaz mozorrotutako errusieraz, ni, aldiz, ahal nuen bezala, nekizkien hitzei ahalik eta etekin handiena ateratzen saiatuz.

Ikasten ari nintzela ulertu zenuenean, gogoratuko zara, zure poltsan sartu zenituen eskuak eta arropen artetik liburu bat atera zenuen, hemeritzagarren mendeko bi idazlek elkarri idatzitako gutunak biltzen zituena. Liburua oparitu zenidan han bertantxe, Tallingo azken auzoak gauaren tunelean ezabatzen ari ziren bitartean.

Ez nuen jakin zer egiten zenuen tren hartan, zergatik ari zinen bidaiatzen Estoniatik Letoniara, zure herritik urrunxko zeuden toki haietatik. Horrek, ordea, ez zuen axolarik. Biharamunean Rigara iritsi ginenean, hiriko zentroan ibili ginen kalerik kale. Katedralean sartu ondoren soilik kendu zenuen kapela, ia erabat soildua zeneukan burua agerian utziz. Rigako kaleetan harrapatzen zenuen edonori galdetzen zenion hango eraikin eta bestelakoez, gero niri hain zurea zen patxadaz azaldu ahal izateko.

Unerik niretzat gogoangarrietako bat jatetxe hartan gertatu zen, otordua heldu eta bazkaltzera joan ginenean. Ez zen toki garestiegia, baina bazenekien, edo hala aurreikusten zenuen behintzat, nik, atzerritarrak, ordainduko nuela eskatu genuen guztia, eta ez zinen eroso sentitzen, Yuri. Horregatik, mahaia estaltzen zuten platerren ondoan etxetik egunkarietan bilduta eraman zenituen sardinzar batzuk jarri eta eskaini zenizkidan. Gezurra lirudikeen arren, ez zuten usain txarrik. Dena jan genuen, ostatuko bazkaria eta zure sardinzarrak, Letoniako garagardo oparoak edozein gauza irensteko ahalmena eman baitzigun. Eta artean ere jatetxean geundela zure bizitzaz eta jaioterriaz hitz egin zenidan, gero eta alaiago, zenbat ulertzen nizun kontuan izan gabe. Badakit azkenean lotsatu ere egin zinela pixka bat, poltsan zeneukan vodka botila gustura aterako baitzenuen tenore hartan, baina, zerbaitengatik, mendebaldeko atzerritarraren aurrean atzera egitea erabaki zenuen.

Arratsaldean trena hartu behar genuen biok, bakoitzak berea. Nik Moskura itzuli behar nuen, zuk Ukraniara, zure ukroniaren lurraldera. Zurea lehenago ateratzen zen eta treneraino, ia eserlekuraino, lagundu nizun. Sekula ahaztuko ez dituzun egunez batzuetan egun horietan bertan ohartzen zara. Berriro elkar ikusiko ez genuelako susmoa benetakoa zen, eta halaxe suertatu da gaur arte. Zerbait gelditu da, hala ere, betiko, eta zerbait galdu. Ez didazu sinetsiko, baina nire biblioteka txikian ezin dut aurkitu oparitu zenidan liburua. Agian horregatik naukazu orain hemen, Yuri, berriz ere ikusiko ez dudan gizaki bati berak inoiz ere irakurriko ez duen nostalgiaz urratutako gutun bat idazten.