Abangoardiako idazleen gogoetak

Iazko udan Mario Vargas Llosak literatura erotikoari buruz esandako gogoetak irakurtzen ari zela, lan hura kazetari batek bildu eta idatzitakoa zela ohartu zenean otu zitzaion Hasier Etxeberria idazle eta kazetari elgoibartarrari euskal idazleekin gauza bera egitea. Hala, 'guztioi interesatzen zaizkigun' gaien inguruan hainbat idazleren gogoetak biltzea bururatu zitzaion. Abiapuntua literatura eta idazle izaera izan da, 'baina idazleak hizkuntzarekin eta gizartearekin oro har kezka batzuk dauzka, gero bere lanetan islatzen dituenak. Horregatik biolentziaz, gizartearen zatiketaz, euskararen egungo egoeraz eta geroaz galdetu diet'.

Beste batzuk izan zitezkeen baina Etxeberriak Bernardo Atxaga, Ramon Saizarbitoria, Koldo Izagirre, Anjel Lertxundi eta Joseba Sarrionandia aukeratu zituen, Bost idazle Hasier Etxeberriarekin berbetan lana egiteko. 'Irakurle naizen aldetik pertsona interesgarriak dira, 50 urte bueltan daudenak guztiak ere eta bete-betean daudenak'. Bost idazleok aukeratu izanak funtsezko arrazoia du egilearentzat, izan ere, 'euren ondoan egin dut nire bizitza eta beraiekin batera hazi naiz ni ere'.

Elkarrizketak espontaneoak dira, aurrez aurre egindakoak -Joseba Sarrionandiaren kasuan izan ezik- eta aldi berean erantzunak landuak dira oso. Idazleek euren haurtzaroaz, eure minez, idazteko gaitasunaz eta literaturarekin izandako lehenengo hartu-emanen berri ematen dute. Irakurketa atsegina izan dadin 'ahalegin berezia egin dut, kontuan izan behar da berrogei orriko elkarrizketak direla, bakoitzarekin izandako hiru orduko solasaldiaren emaitza. Horregatik, galdetzailea desagertu egin dut, ni ez naiz agertzen, oso modu goxoan emana dago. Izan ere, irakurlea izan da abiapuntua eta xedea'.

Lana erraztu

Iazko urte amaieran egindako galdeketen ondorioa da Alberdaniak argitara eman duen liburua. Hasier Etxeberria idazlea, irakurlea eta kazetaria aurrean izateak erraztu egin du lana, Koldo Izagirrek adierazi bezala, 'Etxeberriak elkarrizketa hau egin izan ez baligu, nigandik ez litzateke esandako erdia ere aterako'. Dena den, zailtasunik ere izan du egileak, batez ere laguna eta langilea bereizteko. 'Hauek denak lagunak era baditut, elkarrizketa asko egin izan diet, eta bat-batean tonu serioagoa hartzea zaila iruditu zitzaidan', azaldu du.

Bostak emaitzarekin pozarren agertu diren arren, Saizarbitoria kritikoago azaldu da esanez, 'ez dakit gizarte honetan jendea zenbateraino dagoen idazleek zer esango duten zain'. Idazlea ondo ezagutzen duen Etxeberriak zalantza hori Saizarbitoriaren izakerarekin lotu du. 'Horrelakoa da, piska bat terriblea, pesimismo batean murgildurik dagoela dirudi, baina gainontzekoak bezala maila ikaragarriko pentsalaria'. Liburua osatzen duten elkarrizketei dagokienez, oro har ez da zailtasunik ian baina izan dira tartean erantzun nahi izan ez dituzten galderak ere. Hala ere, ihes egitea oso zaila egin zaiela aitortzen du. 'Dena den, idazleari utzi egin behar zaio ihes egiten, bide horretan istorio interesgarriak kontatzen dituelako eta azkenean erantzuna ematen duelako'.

Kazetaritza, literatura eta saiakeratik du liburuak. Ildo horretan lana literarioa eta nahiko berritzailea dela dio elgoibartarrak. Udazkenerako gaztelaniazko bertsioa aterako dute.