Hizkuntzarekin jolasean

Eurogero nabil edo Ezin dut gehiago nekaporraturik nago! dira besteak beste, gazte euskaldunek haien argotean erabiltzen dituzten erramoldeak. Azken aldian lokuzio ugari loratzen ari dira gazteen artean eta hauxe gutxi balitz, Mantxut web guneko Zazpiak Batman kolektiboak, berriak asmatzera animatzen ditu gazteak. Euskaldun gazteen artean komunikazioa gero eta zailagoa dela eta argotean bihotzeko kontuez, sexuaz nahiz drogaz mintzatzeko garaian, gazteek alboko erdarara jotzen zutela oharturik, elkartu eta proposamen batzuk martxan jarri zituzten Zazpiak Batman lagun taldeak. Hasieran izen hau ez zuten arren, Asisko Urmenetaren aburuz 'hizkuntza estandarrari gatza eta piperra eman nahian, gure umorearen arabera proposamen ugari bildu eta argitaratu ditugu Mantxut liburuetan. Euskal gazteriak irakurri eta erabili ditzan bildu genituen bi liburutan, gazteok gure argot propioa izan behar baitugu. Guzti hauek pilatzeko iturriak ugariak izan dira: euskalki guztietatik izandako ekarpenak, entzundakoak, irakurriak izan direnak, ostuak, hau da, klasikoei kenduak, beste hizkuntzetatik itzuli eta egokituak izan direnak eta azkenik, asmatuak izan direnak ere badira. Bilketa lan honetan Euskal Herrian eskualde arras biziak badirela ohartu gara, Bizkaiko Kosta, Goierri aldea, Nafarroako Baztan bailara eta Arabako Gasteiz edo Lapuebla de Labarca adibidez'.

Asisko Urmenetak Mantxut izenburupean bi liburu argitaratu ditu dagoeneko, lokuzio bakoitza bere marrazki propioaz atondu duelarik; irailean, zerrendan hirugarrena izango dena plazaratzeko asmoa du. Bildutako ekarpen freskoak nahiz asmatuak bilduko dituzte hirugarren atal honetan. Espresio berriak asmatzea onuragarria eta beharrezkoa dela dio komikigile nafarrak. 'Orain erabiltzen diren hitz nahiz lokuzioak noizbait norbaitek asmatuak izan dira. Orain, beraz, zergatik ez berriak asmatu? Guk umorearen aldetik asmatutako lokuzioak proposatzen ditugu, umoretsuak dira. Bakoitzak bere neurrien eta beharren arabera hizkuntza josi, jostatu, moztu edo egokitu behar du, hizkuntza jostatzeko baita. Guk esperimentua umorearen aldetik egin dugu eta gero erabilerak berak markatuko du arrakasta edo porrota, itzali edo piztu egingo du sortu orduko'.

Karrikako hizkuntza aldakorra da, jostailu bat da, arautu gabea. Asiskoren ustetan 'euskaraz gazteen argota sortzen eta asmatzen ari gara eta denok parte hartzeko eskubidea dugu. Egun sexu kontuetaz, drogaz edo beste hainbat gaietaz mintzatzen garenean, erdarara jotzen du jende askok, argot landua baitute gaztelerak eta frantsesak. Adibidez tener el mono esateko modurik ez dago eta gaztelerara jo beharra dago. Beraz, euskaraz nola esan asmatu behar dugu'. Guzti honek sortu duen interesa ere izugarria da, Interneten Argiaren eskutik jarritako web gunean partehartzea izugarria baita. Foru bat abian jarri zuten duela sei hilabete eta ordutik, ehun ekarpen inguru izan dira Euskal Herriko txoko guztietatik iritsi direnak. Jendeak bere herriko erramolde eta hizkeren berri eman nahi du eta web gunera bidaltzen dituzte.

Erabiltzaileengandik jasotakoa nolabait kontrolatu eta sailkatu beharra dago eta lokuzio guztiek bete beharreko ezaugarriak ere badira. Asiskok dionenez 'aportazio guztiek umorea izan behar dute, ironia, sarkasmoa edo dena delakoa, baina inolaz ere ezin da izan gauza serios bat. Bertzetik, euskaldun guztiek konprenitzeko modukoak izan behar dute, Bidasoaren alde batekoak nahiz bestekoak'.

Lokuzio guzti hauek sailkatu eta zerrendatzen dituzte, nahi duen guztiarentzat erabilgarriak direlarik. Asiskoren ustez 'batzuetan jendeak liburua hartzen du eta zergatiaren esplikazioa eta anekdotak ez dituzte ezagutzen. Horregatik mintzaldiak ere ematen hasi ginen Kike Amunarriz soziolinguista eta biok'. Esperientzia izugarri aberasgarria izan da nafarraren ustetan eta bilkura guztietan zerbait ikasteko aukera izaten dute.