Pódese ser do Celta e do Deportivo?

Hai paradoxos moi sorprendentes. Así o expresa o colega despeiteado Stanislaw Lec: “O morto era moi existencialista”.

Mais isto non é nada como cuestión ontolóxica, nas entrañas da filosofía do ser, comparado coa seguinte pregunta:

—Pódese querer a un tempo o ascenso do Celta de Vigo e do Deportivo da Coruña e non estar tolo? Pódese un felicitar polo triunfo de ambos os dous, sempre que xoguen contra terceiros?

Nas coordenadas en que estamos, coa esperanza fundamentada do ascenso a primeira dos dous principais equipos galegos, semellan procedentes estas preguntas. Mesmo a resposta, en teoría, semella doada. De caixón. “Home, o ideal sería que ascendesen os dous, aínda que só fose porque así teríamos garantido o derby, a emoción da rivalidade”.

Aínda podemos levar o desafío intelectual máis lonxe, a lindes psicosentimentais endexamais exploradas nin por Freud nin por Lacan:

—Pódese ser a un tempo do Deportivo e do Celta?

Poder pódese, mais é imposíbel. E se se pode, por que é imposibel? Porque ademais de ser imposíbel, non pode ser.

Consultei a filósofos, antropólogos, psicólogas, forenses, mergulladores, panadeiras, bombeiros e mesmo un podólogo, xa que varios dos interrogados me fixeron ver que andar con esas preguntas era como pisar un callo dos pés. Encontreime que Galicia si toma partido nesta cuestión, e que está claramente divida en dous bandos, aínda que un manteña os seus amores locais. Por exemplo, é compatíbel ser do Celta e do Compostela, como tamén do Pontevedra e do Deportivo. Os de Ferrol son pouco do Coruña, mais os de Lugo si que tiran a Riazor, como os de Vilalba. En cambio, en Ourense van polo Celta a rachar, agás algún diletante. O que non se pode ser en ningures é do Celta e do Deportivo, ou viceversa. Home, viceversa pódese ser, pero tamén é imposíbel. E outro detalle curioso: a xente que nas enquisas non responde nada, non sabe nin contesta, neste caso móllanse cun entusiasmo náutico, mesmo son os máis radicais. No único que coincidían en todas partes, norte e sul, leste e oeste, era en responder ás miñas preguntas con estoutra: “E logo ti que queres?”.

—Por min, que si. Que ascendan os dous.

—O que tiñas que facer ti era escribir de cultura nas páxinas de cultura, onde ides parar os que non servides para outra cousa.

—O fútbol tamén é cultura!

—Iso foi no Rexurdimento, co master Caneda.

Ao galego ténselle no tópico por contrapuntístico, por anfibio, por ser unha cousa e a contraria, por manter que Deus é bo pero o Demo non é malo, por dar un paso adiante e dous atrás, por acordar e trasacordar. E o adxectivo de “galego”, como xeito de facer política, tan utilizado polos comentaristas da Corte, ten ese significado da luva que tanto serve para a man dereita como para a esquerda. Mais semellante tópico da indefinición bótase abaixo co fútbol. En Galicia pódese encontrar todo tipo de pescuda, de vangarda, de sincretismo. Hai laicos católicos, hai punkismo máxico, hai opus ghei, hai políglotas monolingües... Mais esa mestura de antónimos coido que fai un país máis permisivo nos costumes e tamén fertiliza un espazo de valentes creacións artísticas onde emerxe o “reverso imaxinario”.

O que non hai, nin como teórico sincretismo provocador, é un celtismo deportivista nin un deportivismo céltico. Si que existiu nos albores autóctonos do fútbol e iso vese nas cores dos dous equipos, que son as mesmas que a da bandeira galega. É dicir, os precursores, os republicanos galeguistas da Xeración Nós, eran quen de aplaudir aos dous equipos. Claro que un non imaxina a don Ramón Otero Pedrayo meténdose coa nai do árbitro. Nin fillo do carneiro lle chamaría. En todo caso: “Contumax! Indoctus!”.

Agora, encóntrome con xente moi sensata, mesmo marxistas críticos da Escola de Francfort, que chegada a hora de definirse, óllanme de esguello e rematan sen contemplacións, con lume de biqueira:

—Mira, Rivas. Sabes en que consiste ser deportivista. De verdade queres, sabelo, paspán? En que es feliz cando gana o Depor, mais gozar, o que é gozar de verdade, é que perda o Celta.

Mais isto que oín non era unha exclusiva síndrome de cainismo coruñés. Ca! A mesma conversa, palabra por palabra, tívena en Vigo. O amigo celtista que me di: “Home, o que eu quero é que gane o Celta, mais pracer, o que se di praser, unha cousa erótica, unha electricidade alternativa capilar, que mesmo bota fóra o cabelo careco, é cando perde o Deportivo”.

Vou a procura de galegos e galegas que sintan como propia a cidade atlántica, sen fronteiras nin localismos. Existen. Que se sintan ben en Monte Alto e Lavadores. Existen. Que están orgullosos dos mellores construtores de naves, aos que teñen en paro forzado os capadores de Bruxelas. Existen. Que queren a sanidade pública aquí e acolá. Que queren que os seus impostos vaian para mellorar as escolas e universidades. Existen, claro que si. Son os mesmos que loitan na Serra do Galiñeiro para que sexa o grande parque natural do Sul que os que loitan para que dunha vez haxa o saneamento da ría do Burgo, que era un ventre de riqueza, os mellores froitos do mar, dicían as guías de turismo francés aló na belle epoque. Existir existen e talvez son maioría.

Tamén existe algún que pensa que se pode ser do Celta e do Deportivo a un tempo. Mais é parvo coma min.

Manda carallo. Vai ser verdade que o fútbol é fútbol.