Acariño de Val del Omar

O Acariño Galaico integra, con Aguaespejo granadino e Fuego en Castilla, o Tríptico Elemental de España. A obra central do cineasta José Val del Omar (Granada, 1904-Madrid, 1982), rodada entre as décadas dos cincuenta e dos sesenta, emprega metáforas de consenso para, cunha gramática experimental, trazar un mapa case sensitivo das diferenzas culturais. Auga, lume e barro funcionáronlle a Val del Omar, un director apaixonado polos avances técnicos e formado no cinema documental da II República, á hora de incorporar modos de operar coas fitas como o "desbordamento apanorámico da imaxe", a "visión táctil" ou o "son diafónico". "Militou na estirpe dos inventores e exploradores da técnica", escribiu o teórico catalán do cinema Román Gubern, "como Meliés, Abel Gance, F.W. Murnau, Norman McLaren ou Orson Welles".

Pero a gravación de Acariño Galaico non foi o primeiro contacto de Val del Omar con Galicia. Nas Misiones Pedagógicas que despregarán os gobernos respublicanos progresistas, o cineasta granadino coincidira co escritor Rafael Dieste. Anos logo, o autor de Dos arquivos do trasno lembraba a Val del Omar rexistrando a infancia nos anos trinta na Costa da Morte. Aquelas bobinas nunca chegaron a aparecer.