Videocreación galega en Nova York

A vindeira semana Manhattan sufrirá unha auténtica invasión de artistas galegos nas súas rúas. Durante tres días celébrase na céntrica zona de Washington Square a primeira edición do festival de video latino Región 0, unha convocatoria que espertou o interese dun amplo grupo de creadores galegos que van tomar parte na cita con varias pezas. Aínda que poida parecer que o feito de que a comisaria do festival, Eva Mendoza Chandás, sexa galega, teña algo que ver con esta importante representación, o certo é que isto non estivo entre os motivos para que foran seleccionados. A única razón para seren elixidos foi a calidade das propostas que presentaron.

Mar Caldas, Brais García, Vicente Blanco, Lois Patiño, e Félix Fernández forman a representación galega nun festival no que se van mostrar pezas de 40 artistas de diversas procedencias. As proxeccións comezarán o vindeiro xoves, día 24, e prolongáranse durante tres días. A sede do certame é o centro King Juan Carlos I da New York University. O obxectivo é amosar a riqueza e a diversidade que presenta a vídeocreación nos países latinos nestes momentos. O escenario semella o máis axeitado, dada a multiculturalidade que caracteriza a vida da cidade estadounidense.

"Ás veces tes que marchar para que se recoñeza o teu traballo"

Eva Mendoza leva máis de catro anos residindo en Nova York, onde realiza un máster en xestión cultural na Columbia University. A proposta para exercer como comisaria do festival chegoulle do centro King Juan Carlos I e non dubidou en aceptala. A convocatoria para participar no certame tivo moito éxito, xa que se presentaron preto de 150 artistas de países latinos. Ela foi a encargada de facer unha selección para a que se deixou guiar pola calidade dos traballos presentados. O feito de que cinco videocreadores galegos foran invitados a participar débese a que as súas propostas encaixaban na filosofía do festival. "Non hai unha temática preestablecida, aínda que a maioría das pezas que se presentan teñen que ver con cuestión sociais e co propio mundo da arte". Mendoza engade que a maioría dos artistas españois que achegaron propostas para o festival proceden de Galicia e de Andalucía.

Un elemento común entre a maioría dos participantes é que moitos utilizan o sentido do humor nas súas pezas, segundo explica a comisaria, quen destaca a calidade dos artistas contemporáneos galegos e bota en falta un maior apoio para eles na súa propia terra. "Ás veces tes que marchar para que se recoñeza o teu traballo", sinala Mendoza, que naceu en Ourense pero que considera compostelá. Esa foi a cidade onde viviu case 15 anos antes de marchar de Galicia.

Mendoza agarda que o festival teña unha boa acollida entre o público e semella un obxectivo alcanzable, dado o grande interese que xa espertou entre os moitos medios de comunicación latinos que existen en Nova York. A importancia da comunidade latina na cidade fai pensar anticipadamente no éxito da convocatoria.

O coruñés Vicente Blanco, que participa no festival cun total de tres pezas, considera "moi positiva "unha iniciativa que permite aos artistas mostrar o seu traballo no exterior nun momento en que non abundan as ocasión para facelo". "Supoño que unha das razóns polas que hai tanto artista galego neste certame pode ser a falta dunha estrutura artística consolidada en Galicia para presentar os teus traballos", sinala Blanco. O artista lucense apunta que a crise tamén está a levar ás galerías a seren moito máis selectivas para admitir talentos novos entre as súas filas. De tódolos xeitos, Blanco considera que toda crise representa tamén unha oportunidade, sempre que se saiba aproveitar para reflexionar sobre o camiño a emprender a partir delas.

No festival, Blanco mostrará tres vídeos de animación que serven para presentar o máis destacado do seu traballo nos últimos tempos. En The Proll Thing aproveitou a súa estadía en Berlín para reflexionar sobre a transformación da cidade e en como un antigo cine da época socialista se converteu agora nunha discoteca. Unha temática similar é a que trata noutra das pezas que presentará en Nova York, Contrato para paisaxe, na que elixe coma protagonista a unha zona de colonos en Castro de Ribera de Lea nos anos cincuenta. O último dos vídeos é unha particular miniversión de Teorema de Pasolini. Blanco está de volta en Galicia despois de residir algún tempo en Berlín.

Outro dos artistas galegos que terán protagonismo no festival neoiorquino é o lucense Félix Fernández, quen explica que tivo a oportunidade de presentar o seu traballo á comisaria do festival durante a súa estadía en Nova York. Ao igual que Blanco, Fernández tamén participa con tres pezas aínda que nunha delas comparte autoría con Juanma Carrillo. Trátase de This Leak, un vídeo no que se fala dos procesos de cambio nas persoas a través do que lle acontece a un yuppie neoiorquino. En Hooley Fernández realiza un retrato dun hooligan no que el mesmo interpreta a un home cun estatus socioeconómico de clase baixa e que ten coma característica principal a ausencia de proxecto vital e de valores. O artista tamén se converte en intérprete nunha peza ambientada en Berlín na que se fala sobre a identidade do emigrante.

Pola súa banda, as pezas de Lois Patiño e de Mar Caldas falan, aínda que con perspectivas moi distintas, sobre a paisaxe.Next, de Brais García, entra na categoría dos traballos que dan un xiro subversivo a fenómenos mediáticos e culturais.