Monólogo exterior

Alguén escribe algo. Pásallo a Amigo. Este responde. Gústalle. Todo o que, alega, lle pode gustar algo que se sustenta nun presuposto erróneo. "Esqueciches a paisaxe, non hai fóra, é todo mergullamento interior". E no interior, segue, non hai nada. No centro de todo, no fondo, non hai nada. Esquece a psicanálise. Alguén non chega a entender. Para el, Amigo é absolutamente iso. Cre dominar as súas claves. E pensa que o que fai Amigo é pura voz interior, puro ruído da cabeza; colapsado, embebido. Si, hai mirada externa, e saen ou descríbense cousas, lugares, xente. Pero nunca deixa de ser -nin sequera de intentar ser- mirada. Mareantemente subxectiva. E agora argumenta o contrario. Dillo así, replícalle. Enfédanse. Crían estar máis preto. Gustáballes compartir. Parecían compartir moito. Recitadas unha a unha, as súas preferencias culturais son moi semellantes. Elixiron cousas e fixérono nunha secuencia análoga. Agora, en troques, esa afinidade revélase como un envase, oco. Os feitos non mudaron, pero si o enfoque. O punto de partida parece o contrario. Alguén tende ao acordo, degoxa a harmonía. Amigo parte de que non é posíbel, parece estar cómodo aí. Alguén quere comprender. Non entende a Amigo e quere facelo. Proponlle estirar a dialéctica: "Iniciemos unha correspondencia, a fondo, sobre isto". Amigo suxire unhas pautas: cada un escribirá un word á semana, dunha páxina. Numeraranos. O enunciado implícito é Exterior vs Interior. Cada un ocupa unha fronte. Amigo ensaia cousas tipo: "Interésame a paisaxe porque é o que nos vén dado. Sempre penso que o que fago non debe sair de dentro, que a deformidade non sexa a miña responsabilidade senón do azar, da falta de destreza ou dunha recoñecida preguiza. Dende o romanticismo, o subxectivo manda. Na miña opinión, o subxectivo conduce á incomunicación. O que trato de dicir é que odio a intención, creo que case calquera intención. Máis concretamente, o que me repele é a vontade artística". Alguén replica: "Non tén que sair de dentro, dis. Que sexamos simples notarios, levantando acta. Pero acender a cámara, o computador, mollar o pincel xa é un algo recreativo. Falta o extra, que sempre, en todos os casos, é interior. Falas de decapar todos os estilismos, abrogar o manierismo. Iso é un estilo en si mesmo. Pouca carga no pincel, pouca gama na paleta, a mesma tipografía para todo o libro, as frases podadas, o filme case sen guión, espontáneo. Preparar a espontaneidade. Iso é algo extremadamente sofisticado. A transparencia abrillantada con miles de pasadas de rebezo". O asunto non avanza; as posicións son moi próximas, e, á vez, extrañamente irreconciliábeis. Ao mes, perden interese. Tacitamente, ambos os dous chegaron á conclusión de non saberen explicarse. Ou de non estaren á altura do propósito do intercambio. Abandonan. Preguntado dous anos despois, Alguén cre estar en disposición de entender o que dicía Amigo. Cre que se moveu cara a Amigo. Cre estar máis preto da paisaxe. Pero agora, sente, está cheo de novas preguntas.

O último libro de Antonio Doñate é La paz social (Caballo de Troya, 2009)