Amence
Marcos sentado na cafetaría central da universidade de EAFIT, so. De novo nesa cafetaría central sen paredes e de novo so fronte a un papel. Sete anos logo. Quen quere paredes cando o Valle de Aburrá che regala 25 graos perpetuos. O teito si que importa ou exposte a un ballón de sete océanos. Marcos renega daquelas teorías que ligan o carácter dos pobos ao clima no que habitan, e con todo o pulo alegre da nación paisa encaixa ben cun tempo benigno que anima a expansión e non o briga a se parapetar.
Marcos Lorenzo procede de Europa, dunha cultura vella experta en inhibicións. É por iso que o seu primeiro contacto coa vitalidade antioqueña sempre o deixa atordoado. Por outra banda o decorado é soberbio e mareante: mulleres de traza imperial, vexetación insolente e a lectricidade tropical dunha patria moza. Vítima da saturación de estímulos, o galego non entende nada. Fascínao o que observa pero non consegue aceptalo. Todo o seu mundo anterior (e interior) é outro. E no entanto, lembra, hai escritos que certifican que outro Marcos noutro tempo se enchoupou das esencias desta terra e cabalgou na frecuencia rítmica das súas xentes. E ademais, pensa, o encontro entre José Ángel Valente e José Lezama Lima tamén foi posíbel. A mística do baleiro e a pulsión do desbordamento. Galicia e Caribe: bonito encontrón.
Que resta agora daquel antropólogo destemido?, pregúntase, ¿onde poderei atopalo?. Se cadra estea debaixo de todo, esmagado por rutinas do demo, polo horror ao fracaso ou a esixencia do éxito, por un manto de pudores e culpas e responsabilidades tan antigas como galaicas. E que facer para reanimalo?, como recuperar unha versión dun mesmo máis querida que a actual? Hai que se atrever, pensa. Atreverse a comunicar, ao descaro, a amolar mesmo. Nunca esquivar o outro. Apalpar as cousas, non as temer. E á fin deixarse levar, deixar a Medellín que faga o resto. En Colombia todo o mundo fala con todo o mundo. No bus, nunha escaleira, entres mesas distintas de calquera restaurante. Poderán pasarse por exceso de expresión mais nunca por defecto. Malia o seu terríbel pasado viven na exterioridade, cara a fóra, sen medo nin fachenda nin barreira ningunha que lles impida gozar dunha boa leria e algún que outro agasallo do humor / amor. A violencia non dobregou o seu espírito.
Son as 6 da tarde na cafetaría central de EAFIT e faise de noite. Unha bolboreta xigante pousa na mesa, moi preto do caderno. Pasa unha pedalita e mira e sorrí orgullosa. Marcos Lorenzo ensaia un aceno de escritor abstraído mentres anota no papel: "Cae o día e cae o meu ánimo, docemente. Canto sabe o corpo en Medellín". De seguido erge a vista e le nun cartaz o último slogan da campaña institucional de turismo: "Colombia, o perigo é que queiras ficar". Certo. Certísimo.
O último libro de Marcos Lorenzo (A Coruña, 1970) é Liquidación de Existencias (Difusora das Letras, 2005)
