"Zu ez zara Urbasan egon" (I)

1. Larruzko zapata beltzak besaulkiaren ondoan ikustean, Pedro bekainak zimurtu, sorbaldak jaso eta eseri egin da. Lokarriak lotzen dituen bitartean, begiradarekin emaztea bilatu du; han ari da, gosariko azken hondarrak jasotzen.

-Gaur nora goaz? -galdetu dio.

Emazteak, eginkizunak bertan behera utzi gabe, goiz hartan hirugarrenez errepikatu dio -lehenengoz bizarra egin zezala eskatu ondoren, bigarrenez artilezko jertsearen ordez jaka urdina jartzea eskatu ondoren-, zergatik egon behar duen egun horretan beste edozein egunetan baino aurkezgarriago.

-Gaur inoiz baino dotoreago egon behar duzu -esan dio, hitzekin batera irribarrea luzatuz.

Handik gutxira kalera jaitsi dira. Atariko atean alaba zaharra dute zain. Bi musu eman dizkiote elkarri, betiko moduan, aurreko egunean elkarrekin egon arren. Mercedes autora igotzean, Pedrok kafesne koloreko Land Rover zaharrean pentsatu du, aspalditik ikusten ez duen autoan. Alabak autoa abiatu aurretik, mendilerrora begiratu du.

Ondoen han egoten da. Urbasan. Ez dago Urbasa bezalakorik

"Gaur inoiz baino dotoreago egon behar duzu",esan dio emazteak

-Zer ordutan itzuliko gara? -galdetu du.

-Gaur berandu, aitona -erantzun du alabak-. Gaur jai hartuko dugu egun osoan.

-Eta nork aterako ditu ardiak orduan?

-Gaur Ekik aterako ditu - erantzun du emakumeak atzeko eserlekutik.

-Berak badaki hori? Deitu diozue?

-Bai, noski, deitu diogu -lasaitu du emakumeak-. Zu lasai.

Pedrok ikusi du etxeak, farolak, baratzeak, errepidearen bazterbidetik doazen oinezko urriak atzean geratzen direla. Herriaren erdigunera joateko stopa ezkerrera utzi dutela ohartzean, kopeta ilundu eta gidariari galdetu dio.

-Nora goaz, bada?

-Altsasura, aitona. Tren-geltokira.

-Tren-geltokira? Nor doa bidaian?

Alabak une batez begiratu dio, karminez eta samurtasunez apaindutako irribarrea eskaini dio eta begirada distiratsuarekin musukatu du.

-Zu zoaz bidaian. Zer iruditzen zaizu?

Pedrok barre egin du, irribarre labur eta zakarrarekin, bat-bateko eztularen antzekoa.

-Ondo -jarraitu dio txantxari-. Oso ondo iruditzen zait. Eta nora noa?

-Badalonara.

-Badalonara?

-Bai, duela hirurogeita hamabi urte bezala.

Begirada iheskorra luzatu diote batak besteari. Gero, alabak arreta errepidera itzuli du eta Pedrok, geltokian Bilboko mutil jator horiek argazki batzuk egiteko zain dituztela esaten dioten bitartean, bere burua Altsasuko geltokiko nasan zutik ikusi du. Ilea nahiko horaila du, labur eta oso ondo orraztuta, ezkerrean marra duela. Geltokiko burua, emakume bat eserita hulezko poltsa txiki batekin eta zigarro puru bat erretzen ari den gizonezko bat bibote beltz batekin, horiek dira bere lagun bakarrak, larru marroizko maleta kenduta. Juan anaiak eta Martina ahizpetako batek lagundu nahi izan diote, baina berak ez du onartu. Ez ditu azken orduko malkoak nahi. Besarkada pare bat, agur arin bat eta iristean abisatuko duela esan du.

2. Hanka bat Mercedes autotik atera orduko "Bilboko mutil" bat han dago, atea ireki dio, bera erosotasunez jaitsi dadin, eta alai agurtu du. Ahots horrek beste aldi batzuetako oroitzapenak ekarri dizkio, baina aurpegia guztiz berria iruditzen zaio; hala ere, agurrari irribarre batekin eta sorbaldan zaplada emanda erantzun dio.

Gero, mutilak gonbita egin dio apur bat harago, nasa nagusia estaltzen duen markesinaren azpian, hitz egiten ari diren eta garabi moduko bat mugitzen ari diren pertsonengana hurbiltzeko. Guztiak, neskak zein mutilak, berarengana hurbildu dira, inguratu egin dute eta eroso sentiarazten duen kemenarekin hartu dute. Kamera eskuetan duen gaztearen txapela dela-eta txantxak egin ditu. Ongi-etorria eman dion azkena gutxi hitz egin eta asko behatzen duen mutila da. Mutil honen aurpegia ezaguna egiten zaio, gehiagotan ikusi du, agian herrian bertan, edo Urbasan?, eta haren ahotsa nahastezina da, ez baitu ondo ahoskatzen eta batzuetan "eseak" ahoskatzea kostatzen baitzaio. Konfiantza ematen dio, eta horregatik eman dio besarkada bat.

-Noiz etorri zarete? -galdetu dio.

-Gaur goizean -erantzun du mutilak.

-Bada, hurrengoan, deitu eta Urbasara igoko gara. Han etxola daukat, badakizu?

-Bai, badakit, noski, beste batzuetan ere esan didazu.

-Bada, deitzen baduzue, nik gauzak prestatu eta hiruzpalau egun egin ditzakegu bertan. Kateliturrin, nire etxolan.

-Hitza hartzen dizut. Hurrengoan...

-Han, badakizu: jan, gazta egin, gatzatua egin, paseatu, eta gauez, nahi izanez gero, kafe bat Urbasako kanpinean eta mus partida bat.

Ile luze eta beltzeko gazte beltzaranak Pedrori nasaren erdiraino laguntzeko eskatu dio. Han, ondo ahoskatzen ez duen mutilak azaldu dio zutik egon behar duela, mugitu gabe, lasai, trenari itxaroten balego legez.

-Eta trena badator... -esan du txantxetan-. Igo egingo naiz?

-Beno, bidaian joateko gogoa baduzu, igo eta bihar edo etzi zure bila joango gara. Egun pare bat Madrilen edo Bartzelonan egitea ez da gauza txarra.

-Ez -erantzun du zorrotz-. Ez Madril, ez Bartzelona. Ondoen -makila eguzkiak estalitako mendilerrorantz jaso du- han egoten da. Urbasan. Ez dago Urbasa bezalakorik.

-Bada, bai -esan du mutil beltzaranak jakako lepoa konpontzen dion bitartean-. Gustora egongo nintzateke oraintxe pinu baten itzalean etzanda.

-Urbasan ez dago pinurik. Haritzak daude, hori bai.

-Bada, zerbaiten azpian, baina han goian.

-Non egongo zara hobeto?

Trenbideak bereizten dituen zementuzko nasa nagusitik txapeldun mutila errailen gainean muntatutako aulki batean igaro da, begi bat kameran jarrita duela. Pedrok, trenaren zain egotearen aurpegia jarrita, lankide batek txapeldun eta kameradun mutila inprobisatutako bidetik bultzatzen duela ikusi du, eta ez du ulertu zertan ari diren. Eztarria garbitu du, eztul apur bat egin du eta begirada oinen ondoan jarri dioten maleta ilunera jaitsi du. Maleta hori Badalonara egin zuen lehen bidaian eraman zuena dela esan diote, baina hori ez da egia. Hala ere, ez du ezer esan; berak badaki hori ez dela bere maleta eta hori nahikoa da. Bere maleta karratuagoa, marroia, eta dotoreagoa zen. Gogoan du bere ahaideen etxera iritsi zenean, Badalonan, lehengusuetako batek maleta asko gustatzen zitzaiola esan zuela. Dotorea zen.