A crise reactiva os monólogos

Nalgún dos seus aclamados monólogos, di o humorista Carlos Blanco que os xaponeses usan a mesma palabra para dicir crise e oportunidade. Algo semellante deberon de pensar os irmáns Santi e Miguel Segret, cando hai pouco mais dun ano decidiron montar unha pequena produtora, Rababiero Producciones, e apostar por un espectáculo de monólogos nos grandes teatros de Galicia. "Moitos dicían que era un risco de principiantes e que nos iamos esnafrar, e ata os propios artistas eran un pouco escépticos", lembra Santi.

Noites de Retranca, así se chama o espectáculo de monólogos, foi visto xa por 8.000 persoas, cifra sen precedentes neste formato en Galicia. As actuacións en solitario de actores como Manuel Manquiña, Javier Veiga, Sergio Pazos ou Luis Zahera encheron os mellores teatros de Galicia, mesmo con dúas funcións diarias. "Pensamos que os monólogos podían funcionar ben, pero arriscamos, porque as entradas non son baratas, entre 15 e 20 euros, como un espectáculo teatral de primeiro nivel. Hai que poñer en valor ós artistas", explica Segret. Un dos mais eloxiados do espectáculo é Manuel Manquiña, un vello supervivinte do reto de enfrontarse ó público corpo a corpo. "Eu xa facía cousas en solitario nos bares nos oitenta, cando a isto aínda ninguén lle chamaba 'monólogo'. Agora ofrecéronmo de novo e gústame, é divertido", lembra este veterano actor que hai uns anos retomou o gusto polo monólogo ó reaparecer en El Club de la Comedia. "A min gústame moito como filosofía de espectáculo, porque cando te sentes observado nesa soledade ten algo de ring de boxeo, de circo ou de gladiador, nesa idea de un só contra o mundo", confesa Manquiña, amante de contar historias cotiás para escachar coa risa, traumas políticos de xuventude e miserias vitais de parellas máis unidas polo recibo da hipoteca que polo amor.

"As entradas non son baratas. Hai que dar valor aos actores.", di unha produtora

"É un bo formato para estes tempos", explica Blanco, "pero eu xa o facía antes

Volven os monologuistas ós bares pola esencia do espectáculo en solitario ou porque a crise os aguilloa? "A crise ten que ver obviamente, porque agora os espectáculos de teatro non pasan de dous ou tres actores, e este formato é perfecto", recoñece o actor vigués. "En tempo de crise, o espectáculo é a palabra", di Cándido Pazó. A Pazó, un veterano dos circuitos da narración oral, non lle debe de quedar ningún garito, asociación de veciños ou palco por pisar. Se hai que falar de monólogos, contadores, ou "unipersoais", como a él lle gusta, Pazó é unha autoridade, ademais de presidir a primeira asociación de contadores "unipersonais", denominada Variosventos, que agrupa a 14 artistas. "Aproveitamos a crise porque temos precios asequibles, pero os circuítos poden programar de xeito mais doado", explica este narrador oral formado no teatro, que empezou nos bares a principios dos noventa.

"Acabo de chegar do Brasil, dun festival de teatro, onde había espectáculos unipersoais, non é só aquí", explica este contador que xunto a Quico Cadaval ou Paula Carballeira foi dos primeiros en abrir un circuíto, cando os locais eran moi escasos. "Hoxe medrou o circuíto, porque se coñece a fórmula. E os bares déronse conta de que tamén é bo xeito de promocionar un local", afirma Cándido Pazó.

"Agora hai un circuíto alternativo moi potente e iso creouse gracias a xente como Pazó, Quico Cadaval, Avelino González ou Pepo Suevos", explica o actor e humorista Carlos Blanco, artista reclamado en multitude de espazos, cuxa presencia nun local é garantía de cheo absoluto. Blanco contabilizou no último ano por enriba dun cento de actuacións, e iso que non acode a todos os sitios onde o chaman: "Cada ano igual rexeito arredor de medio cento de actuacións, porque a veces levo un ritmo moi forte e hai que descansar". Blanco circula, entre bares e teatros, ata con catro espectáculos simultáneos, só ou ou acompañado: Africanízate, Ordem e Progresso, Humor Neghro ou Só.

Na web da súa produtora definen o seu espectáculo de monólogos como delicatessen low-cost, pero a él gústalle "folk-oral, do mesmo xeito que outros din que fan pop-rock", ironiza o actor arousán. "Este formato é bo para estes tempos, pero eu xa facía monólogos cando non había crise, permítenme comentar pola noite o que pasou ó mediodía", explica chegado da rodaxe da miniserie 14 de Abril. Blanco é deses privilexiados ós que lles sobra traballo, e mesmo rexeitou un papel fixo nunha serie en Madrid. "É que a veces non me compensa e prefiro quedar a facer cousas aquí, como os monólogos que teño previstos. Gústame este contacto directo co público, sen intermediarios", confesa. Carlos Blanco é deses artistas que disfruta usando a palabra como única ferramenta. E sabe que os monólogos cotizan á alza en tempos de crise.