Fracaso de Ramón Piñeiro

Tiven a extraña oportunidade de facerlle a última entrevista a Ramón Piñeiro. Unha entrevista extensa publicada logo dentro dun libro, Camilo Nogueira e outras voces. Unha memoria da esquerda nacionalista. Piñeiro foi discutido toda a vida, discutíronselle as súas decisións e mesmo a súa personalidade. Doente terminal, cerrando definitivamente o piso que lle proveera García Sabell na Rúa de Xelmírez en Santiago, sabía que era a última vez que se explicaría ante un micrófono, ante alguén, ante os demais. Ante si propio.

Explicou cada paso con argumentos nidios, cría o que dicía e a súa vida, era iso que explicaba. Represión, clandestinidade, diferenzas e ruptura co exilio, renuncia ao Partido Galeguista, resistencia cultural, diferenzas co nacionalismo, Transición, autonomía, a súa idea de Galiza... Xunto a outras persoas, gastara a vida nesas cousas e obrara abnegadamente e con proveito para o país. E, con todo, faltándolle días nada máis, sabendo que todo concluíra, penso que sabía que non era comprendido. Maiormente non era comprendido polo mundo ao que pertencía, o galeguismo, que pasara de ser o seu galeguismo cultural a un nacionalismo dunhas esquerdas que non podía comprender, nin sequera eran unhas esquerdas parecidas ás que el coñecera na República e na clandestinidade. Probabelmente se sentise un profeta ou un guía que ficara sen pobo a quen guiar. Non entro en se tiña razón o guía ou o pobo que se lle desmandou.

Maiormente non era comprendido polo mundo ao que pertencía, o do galeguismo

Piñeiro sabía que o seu sacrificio dera froitos na sociedade e na política. Sen o seu traballo e o dos compañeiros de xerazón política a Galiza actual non existiría deste modo. Aínda que non llo recoñecesen, sabía que tiña razón. Mais estou certo de que tamén sabía no fondo de si unha verdade amarga, o fracaso da vida. Ollando ao redor vería inevitabelmente mal realizadas e mal encarnadas as súas ansias, un puritano incansábel que ollaría con desalento as insuficiencias humanas do seu entorno, deste país. Como pode un idealista que entregou á súa maneira a vida á causa da Galiza non sentirse fracasado?

Piñeiro ha ser celebrado este ano como inspirador e autor de moitas cousas, mais a súa vida, como a de quen pretenda cambiar o mundo, é un fracaso.